«شیران خدا» و «همرهان سست عناصر»

۴ آذر ۱۴۰۳

يكشنبه 24 نوامبر 2024 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

از یک منظر می‌توان گفت نهمین نشست «سازمان موقت حامیان»، که ساعت ۲۰ روز شنبه ۳ آذر ۱۴۰۳ به صورت الکترونیک دعوت به دستور شد، گفتمان «جهش فرهنگی» را یک گام دیگر به سوی این جمع‌بندی تئوریک نزدیک‌تر کرد که بیرون کشیدن ایران از چاه عقب‌ماندگی، به قول مولوی، به «شیران خدا» نیاز خواهد داشت و «همرهان سست عناصر»، جز اسباب دل‌گرفتگی نخواهند بود.

در عرصه‌ی مبارزه سیاسی، تئوری معروفی وجود دارد که معتقد است «سازمان سیاسی»، در جوامع استبدادی، باید متشکل از کادرها و مبارزان پروفشنال و حرفه‌ای باشد..این تئوری، درستی خود را در جریان مبارزات ضد استبدادی در روسیه دوران تزاری، نشان داد. اما حکومتی که رزمندگان عضو آن سازمان اکثریت (بلشویک)، بعد از کسب قدرت سیاسی برپاداشتند، چنان مخوف و سرکوب‌گر از آب درآمد، که بسیاری از رزمندگانی که در جوامع ماقبل دموکراتیک علیه استبداد‌های سیاسی مبارزه می‌کردند و می‌کنند، نسبت به درستی آن تئوری دچار تردید شدند.

اما، آشنایی عمیق تر با قواعد مندرج در کتاب دستورنامه رابرت، به مثابه یک منظومه حقوقی، می‌تواند به مبارزان پروفشنال کمک کند تا کاستی‌های تئوری لنینی حزب را برطرف سازند و سازمان‌هایی متشکل از کادرهای پروفشنال، اما ـ به معنای واقعی ـ دموکراتیک، ایجاد کنند.

از این منظر، به نظر می‌رسد که مشکل تئوری لنینی «حزب» این نبود که سازمان مبارزان، باید متشکل از حرفه‌ای‌ها باشد، مشکل آن تئودری آن بود که آن مبارزان، از همان ابتدا اعلام کرده بودند که در پی ایجاد دیکتاتوری کارگران و دهقانان هستند و قرائت خاص آنان از همان ایدئولوژی بود که سبب شد محصول کارشان چنان شود که همه از نتایج آن با خبرند.

هدف «سازمان حامیان تأسیس انجمن‌های طراز نوین شهر و روتسا» ـ همانطور که از نام آن پیداست ـ این است که تمام قدرت در اختیار شهروندانی باشد که در انجمن‌های خود به مثابه «جوامع مردم خودقانون‌گذار» سازمان یافته باشند. و هدف این سازمان، فقط تسهیل و تسریع روندی است که به شکل‌گیری «جوامع مردم خودقانون‌گذار» منجر شود.

با این مقدمه است که در ادامه، مهم‌ترین نکات آموزشیِ نهمین نشست اجلاس مؤسس «سازمان حامیان انجمن‌های طراز نوین شهر و روستا»‌، مرور می‌شود:

هدف «ضمنی» «سازمان موقت حامیان» این است که بینان‌گذاران این انجمن، در فرایند تأسیس این سازمان، تا آنجا که ممکن است، با روند تأسیس یک «جامعه/انجمن/سازمان»، بر اساس رهنمودهای مندرج در دستورنامه رابرت، آشنا شوند تا بتوانند تصور نسبتاً کامل و جامعی از یک «جامعه‌ی مردم خودقانون‌گذار» در ذهن خود خلق کنند تا به عنوان «چشم‌انداز»‌ و «آرمان»، راهنمای تدوین برنامه استراتژیک آنان در آینده باشد.

گفتنی است؛ در حالی که گروه میزبان برای مجمع مؤسس این سازمان حدود ۳۰ نفر از دوستان و آشنایان خود را که برای این هدف مناسب می‌دانستند، دعوت کرده‌اند، در نشست‌های عادی «سازمان موقت حامیان»، حدود یک سوم از این مدعوان شرکت می‌کنند که البته، با توجه به جو انحطاط حاکم بر جامعه، درصد بسیار امیدوار‌کننده‌ای است.

با این همه، ماهیت کاری که قرار است «سازمان حامیان تأسیس انجمن‌های طراز نوین شهر و روستا» انجام دهد، یعنی؛ تسهیل و تسریع روند تأسیس انجمن‌های طراز نوین شهر و روستا در سطح کشور، مستلزم آن است که اعضای این سازمان، علاوه بر بسیاری چیزهای دیگر، با دستورنامه رابرت نیز به طور کامل آشنا باشند و حتی مهارت به کارگیری این قواعد را در اداره مجامع مردم محلات در شهر‌ها و روستاها کسب کرده‌ باشند.

به همین خاطر پیش‌نویس ماده دو اساسنامه این سازمان، به شرح زیر تدوین شده است:

ماده سه: عضویت
۱. حد‌اکثر تعداد اعضای سازمان حامیان تأسیس انجمن‌های طراز نوین شهر و روستا ۳۰ نفر خواهد بود.
۲. اعضای سازمان حامیان آن گروه از مدعوان گروه میزبان هستند که به دعوت گروه میزبان لبیک گفته‌اند و ضمن تعهد به هدف اعلام شده سازمان، در آزمون عضویت در سازمان موفقیت کسب کرده‌ باشند.
۳. کمیته برگزاری آزمون از سوی مجمع عمومی سازمان موقت حامیان منصوب خواهد شد.

در نهمین نشست سازمان حامیان، پیشنهاد خانم روژیار وثوقی مبنی بر افزودن عبارت «۳۰۰ سئئوال پارلمانی مربوط به» بعد از عبارت «در آزمون» مورد بررسی قرار گرفت.

بدیهی است اگر این پیشنهاد به تصویب برسد، بند ۲ ماده سه اساسنامه سازمان حامیان این طور قرائت خواهد شد:

۲. اعضای سازمان حامیان آن گروه از مدعوان گروه میزبان هستند که به دعوت گروه میزبان لبیک گفته‌اند و ضمن تعهد به هدف اعلام شده سازمان، در آزمون ۳۰۰ سئوال پارلمانی مربوط به عضویت در سازمان، موفقیت کسب کرده‌ باشند.

به این ترتیب، یکی از موضوعات مورد مذاکرات در نشست نهم سازمان موقت حامیان این سئوال بود که آیا اعضای بنیان‌گذار این سازمان باید در این آزمون شرکت کنند و نمره قبول بگیرند یا نه؟

ماجرای ۳۰۰ سئوال پارلمانی

جزوه ۳۰۰ سئوال پارلمانی، یکی از جزوات آموزشی است که انجمن ملی پارلمانتارین‌های آمریکا آن را بر اساس مطالب عمومی و غیرفنی ویرایش دهم کتاب دستورنامه رابرت تدوین کرده است و تمام علاقمندانی که بخواهند عضو این انجمن شوند باید دست کم به ۷۰ سئوال از ۱۰۰ سئوالی که به صورت گزافی از میان این ۳۰۰ سئوال انتخاب می‌شوند، پاسخ درست بدهد.

گفتنی است که لفظ «پارلمانتارین» در ایالات متحده آمریکا به معنای کسانی است که با قواعد عام پارلمانی (که یک روایت از آن در دستورنامه رابرت تشریح و تبیین شده است) آشنا باشند. در حالی که همین کلمه، در اروپا به نمایندگان عضو پارلمان گفته می‌شود.

اعضای انجمن ملی پارلمانتارین‌های آمریکا، که پارلمانتارین‌های سایر کشورها هم عضو آن هستند، مثل هر انجمن پروفشنال دیگر، بر اساس مهارت و معرفت آنان، به سه گروه متمایز تقسیم می‌شوند که می‌توان با تسامح آنان را به شرح زیر توصیف کرد:

۱. اعضای عادی‌ که هنگام ورود به انحمن، در آزمون ۳۰۰ سئوال پارلمانی شرکت کرده‌اند و نمره قبول گرفتاه‌اند.
۲. اعضایی که در آزمون ۱۲۰۰ سئوال پارلمانی که براساس تمام مطالب کتاب دستورنامه رابرت تنظیم شده است، شرکت کرده‌اند و نمره قبولی به دست آورده‌اند. این گروه فقط اجازه دارند کتاب دستورنامه رابرت را به دیگران آموزش بدهند.
۳. اعضای پروفشنال که علاوه بر مجوز آموزش قواعد کتاب دستورنامه رابرت، اجازه دارند مجامع تصمیم‌گیری را اداره کنند و به متقاضیان در باره اساسنامه و آئین‌نامه و معماری سازمان مشاوره بدهند.

با این توضیح روشن می‌شود که شرکت در آزمون ۳۰۰ سئوال پارلمان و کسب موفقیت در این آزمون بسیار ساده، فقط می‌تواند حاکی از این باشد که متقاضی به حقوق پارلمانی علاقمد است و می‌تواند یکی از نشانه‌های تعهد وی به ترویج حقوق حاکمیت مردم باشد.

با این حساب، آیا الزام شرکت اعضای بنیان‌گذار سازمان حامیان تأسیس انجمن‌های طراز نوین شهر و روستا به شرکت در آزمون ۳۰۰ سئوال پارلمانی، یکی از نخستین پل‌های صراط نیست که «شیران خدا» را از «همرهان سست عناصر» جدا خواهد کرد؟

همانطور که در مقدمه این نوشته اشاره شد، بیرون کشیدن ایران از چاه عقب‌ماندگی، به «شیرخدا» و «رستم‌ دستان» نیاز دارد.

«جهش فرهنگی»، به مثابه تلاش دسته‌جمعی فعالان اجتماعی/سیاسی پروفشنال، فرایندی است که در جریان آن، شیران خدا و رستم‌ دستان‌‌ها از همرهان سست عناصر باز شناخته می‌شوند.