خصوصیات کادر شورایاران

هدف اعلام شده‌ی نخستین کارگاه آموزش دستورنامه رابرت که نخستین جلسه آن روز یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ماه۱۳۹۱ برگزار شد، این بود که شرکت‌کنندگان در آن کارگاه، با قواعد دستورنامه رابرت آشنا شوند و در چارچوب همان قواعد، سازمانی برای محلی‌سازی و ترویج این قواعد ایجاد کنند. آخرین کارگاهی هم که در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت برگزار می‌شود، کادر شورایاران است که نخستین جلسه آن از ساعت ۱۷ تا ۱۹ روز یکشنبه ۱۶ خرداد ماه ۱۳۹۵ در دفتر کادرها برگزار شد و قرار است طی دوازده جلسه، مبرم‌ترین قواعد دستورنامه رابرت، یا قواعد قانون عرفی پارلمان، در آن‌ها آموزش داده شود. هدف اعلام شده‌ی این کارگاه نیز این است که شرکت کنندگان در آن بتوانند بر اساس قواعد دستورنامه رابرت گروهی برای ترویج و محلی‌سازی این قواعد ایجاد کنند. در فاصله بین این دو کارگاه، یعنی در حدود پنج سال گذشته، کارگاه‌های مختلفی با حضور افراد و گروه‌های مختلف در دفتر کادرها برگزار شد. هدف‌ تمام آن‌ها یک چیز بوده است: ایجاد مهارت ساخت یک سازمان بر اساس دستورنامه رابرت. نتیجه‌ی این تلاش‌ها چه بوده است؟

نشست اول کادر شورایاران. دفتر کادرها. یکشنبه ۱۶ خرداد ۱۳۹۵

نشست دوم کادر شورایاران. دفتر کادرها. دوشنبه ۱۷ خرداد ۱۳۹۵

به نظر می‌رسد یکی از مبرم‌ترین وظایف «گفتمان جامع جایگزین» - که بر اساس چارچوب مفهومی دستورنامه رابرت در دست ساخت و پرداخت است- توصیف دستاوردهای تمام کسانی است که با صرف وقت عزیز خود در این کارگاه‌ها امکان تجربه محلی‌سازی این قواعد را فراهم می‌آورند.

با چنین رویکردی است که می‌توان به برخی از خصوصیات منحصر به فرد کادر شورایاران اشاره کرد و انتظار داشت که کارورزان این کارگاه بتوانند به مرحله ساخت یک سازمان مبتنی بر قانون عقلا استدلال شده‌ی عرف پارلمانی، خیلی نزدیک شوند.

یک. بیشتر کارورزان این کارگاه‌ را کسانی تشکیل می‌دهند که می‌توان آنان را به عنوان رهبران محلی تعریف کرد.

میانسالان می‌توانند با مرور خاطرات خود، کسانی را در سطح شهر و محله و حرفه و محل کار خود شناسایی کنند و به خاطر آورند که حاضر بوده‌اند شانه زیر بار بدهند و داوطلبانه و با حسن نیت بارهای بر زمین‌مانده را به دوش بکشند. این افراد، معمولا برای هر کار خیری آستین بالا می‌زنند و انگار به طور کلی برای خدمت به دیگران آفریده شده‌اند. بیشتر کارورزان کادر شورایاران از این نوع افراد هستند.

البته، همین جا باید بر این نکته تأکید کرد که دفتر کادرها اساسا برای استقبال از چنین افرادی ایجاد شده است و کم و بیش، تمام کارورزان تمام کادرها در این خصوصیت مشترک بوده‌اند. اما این خصوصیت در کادر شورایاران بسیار برجسته و چشم‌گیر است.

دو. بیشتر کارورزان کادر شورایاران کسانی هستند که در چندین دوره انتخابات شورایاری‌های شورای اسلامی شهر تهران شرکت کرده‌اند و از سوی مردم محله خود برای عضویت در شورا یاری انتخاب شده‌اند. این افراد، از یک سو، برای فعالیت‌های اجتماعی و رهبری سازمان‌های خدماتی تجربه‌های بسیاری به دست آورده‌اند و از سوی دیگر، مشکلات متعددی را که فرا راه فعالیت‌های اجتماعی قرار دارد، با گوشت و پوست خود لمس کرده‌اند و وقتی با قواعد و رویه‌های توصیف شده در کتاب دستورنامه رابرت آشنا می‌شوند احساس می‌کنند که این قواعد می‌تواند برخی از این مشکلات را تا حدود زیادی برطرف کند و کارآمدی و اثربخشی فعالیت‌های گروهی و شورایی را ارتقا دهد.

سه. میانگین سنی کارورزان کادر شورایاران، در مقایسه با - مثلا - کادر دانشجویان، بالاست. بیشتر آنان متأهل و صاحب فرزند هستند. گرم و سرد چشیده‌اند و تحت تأثیر عواطف جوانی نیست که جذب فعالیت‌های اجتماعی شده باشند.

چهار. بیشتر این افراد هویت اجتماعی خود را به عنوان «شورایار» تعریف می‌کنند که می‌تواند معادل جالبی برای اصطلاح «پارلمانتارین» باشد: کسانی که به طور کلی به فعالیت‌های شورایی در کشور یاری می‌رسانند و فعالیت شورایی را - که در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران آن همه بر آن تأکید شده است - برای ارتقای کیفیت زندگی مردم لازم می‌دانند.

پنج. به خصوص کارورزانی که در کادر شورایاران شرکت کرده‌اند به خوبی دریافته‌اند که ناتوانی در انجام فعالیت‌های شورایی، پیامدها و خسارت‌هایی در پی داشته است که می‌تواند در آینده‌ی نه چندان دور، کل فعالیت‌های شورایی را با خطر مواجه سازد. به همین خاطر، بیشتر آنان صادقانه تلاش می‌کنند تا با فراگیری هرچه سریعتر و بهتر قواعد فعالیت‌های شورایی، و ترویج و آموزش این قواعد به دیگران، حتی المقدور مانع از تحقق آن خطر شوند.

خصوصیات کارورزان کادر شورایاران منحصر به همین پنج خصوصیت نمی‌شود. اما - با توجه به همین خصوصیات - مربی دستورنامه رابرت آرزو دارد با جمع‌بندی تجربه‌های کسب شده در کارگاه‌های قبلی، تمام سعی خود را به کار گیرد تا این گروه از کارورزان بتوانند سازمانی فسادناپذیر، بر اساس دستور شرف، برای ترویج قواعد کار شورایی در سطح کشور ایجاد کنند. به امید آن روز.