در این بخش اخبار و گزارش فعالیتهای جامعه/انجمن/سازمانهایی ارایه میشود که بر اساس قواعد دستورنامه رابرت تأسیس شده و اداره میشوند.
حدود پانزده سال پیش که فعالیت دفتر کادرها برای آموزش دستورنامه رابرت شروع شد، هرگز تصور نمیشد که مسؤلیت ساخت جامعههای مدرن بر اساس حقوق پارلمانی نیز برعهدهی دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت بیافتد. به این دلیل ساده که از مشروطه به این طرف که ساخت جامعه مدرن بر اساس قانون اساسی/اساسنامه رواج یافته است، هزاران هزار جامعه مدرن در قالب انواع شرکتها، سازمانها، احزاب و انجمنها در کشور تأسیس شده است که همه آنها از روی مدلهای خارجی کپیسازی شده است. اما ساخت جامعه با ساخت محصولات صنعتی تفاوت ماهوی دارد.
وقتی افراد یک جامعه طبیعی دور هم جمع میشوند تا بر اساس توافق خودشان (یعنی بر اساس: قرارداد اجتماعی، یا اساسنامه/قانون اساسی) به جامعه/انجمن/سازمان خودشان ساختار بدهند، این ساختار، خواه ناخواه، برآمده از رفتار متقابل این افراد خواهد بود که فرهنگ همان جامعه به آن شکل میدهد. به همین خاطر، به رغم تأسیس هزاران هزار جامعه به ظاهر مدرن طی سدهی اخیر در ایران، بدون استثنا تمام این جوامع بر اساس همان فرهنگ هیأتی عمل میکنند که در درون فرهنگ جامعه جریان دارد. بدیهی است، تا وقتی این جوامع کوچک باشند و کارهای پیش پا افتاده انجام میدهند، فرهنگ هیأتی جواب میدهد. اما به محض این که قرار است این جوامع به اصطلاح مدرن کارهای بزرگ، پیچیده و بلند مدت انجام دهند، مثلا، کشور را اداره کنند، ناکارآمدی و فشل بودن آنان آشکار میشود و البته، این ناکارآمدی را با درآمدهای نابشی از فروش نفت جبران میکنند.
دفتر کادرها در ابتدا با خوش خیالی تصور میکرد که تمام این جوامع به اصطلاح مدرن، از مهارت ساخت جامعه بر اساس علم حقوق پارلمانی استقبال خواهند کرد و خواهند کوشید تا ساختارهای سازمانی خودشان را بر اساس این علم بازآفرینی کنند. اما تجربه نشان داد، ساختاری قدرتی که در این جامعهها شکل گرفته است، بسیار مقاومتر از آن است که به اصلاحات تن بدهند و چارهای جز ساختن جامعههای جدید بر اساس مهارت جدید باقی نمیماند.
در حالیکه ساخت جامعه مثل ساخت یک بنای عظیم، علاوه بر مهارت و دانش مهندسی، به صدها عامل اصلی دیگر هم نیاز دارد، دفتر کادرها که در ابتدا قرار بود فقط دانش و مهارت مهندسی را در اختیار مدیران و مسؤلان جامعههای مستقر ارایه دهد، مجبور شد نسبت به ساخت جامعههای مدرن نیز اقدام کند. کاری که نه در مسؤلیت دفتر کادرها بود و نه در توانش. اما مجبور شد در این مسیر حرکت کند و البته دستاورها نیز تا اینجا عظیم و قابل توجه بوده است.
در این مرحله جدید، هدف اصلی این است که اعضای انجمنهایی در چارچوب انجمن اصلی تأسیس میشوند، در جریان عمل با قواعد بازی دموکراسی آشنا شوند، چرا که تجربهها نشان داد، اگر کسی که جلسه را اداره میکند بر این قواعد مسلط باشد، و جلسه طبق همین قواعد اداره شود، تمام اعضای حاظر در جلسه، به مرور و به سادگی با این قواعد آشنا میشوند، ضمن اینکه تمام حاضران با چشم خود معجره تحول فرهنگی ناشی از رفتار در چارچوب این قواعد را ملاحظه خواهند کرد. . .
تا کنون انجمنهای متعددی تأسیس شده و این روند ادامه خواهد یافت. تمام این انجمنها یک هدف را دنبال میکنند: آشنایی با پراکتیس پارلمانی، آشنایی با علم حقوق پارلمانی، و کسب مهارت ساخت جامعه بر اساس اراده جمعی که البته تک تک اعضای آن طبق قواعد عقلی و عادلانهای رفتار میکنند که علم حقوق پارلمانی آنها را تبیین و استدلال کرده است.
در این بخش، اخبار این انجمنها، تا انجا که امکان انتشار همگانی داشته باشند، تقدیم میشود:
بنیانگذاران انجمن گسترش سواد دموکراسی در پنجاهمین نشست خود که عصر روز پنجشنبه ۸ خرداد ۱۴۰۴ به صورت حضوری/الکترونیکی در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار کردند، این پیشنهاد آقای ناصر نوریزاده دبیر انجمن موقت را به تصویب رساندند که مراسم تأسیس انجمن گسترش سواد دموکراسی عصر روز پنجشنبه ۲۶ تیر ماه ۱۴۰۴ در دفتر کادرها برگزار شود و در این مراسم از شخصیتهای سیاسی و اجتماعی مورد احترام که از ترویج قواعد دمکراسی در انواع مجامع تصمیمگیری حمایت میکنند دعوت شود تا به عنوان مهمان در این مراسم حضور یابند. برگزاری چنین مراسمی با حضور چنان شخصیتهایی حتماً تعهد بنیانگذاران انجمن گتسرش سواد دموکراسی را نسبت به هدف اعلام شده ارتقا خواهد بخشید.
در پنجاهمین نشست بنیانگذاران انجمن گسترش سواد دموکرسی، اقداماتی که باید در این فاصله صورت بگیرد نیز مشخص شد.
نوشتهای که در ادامه تقدیم میشود، ضمن مروراقداماتی که قرار است تا ۲۶ تیر ماه ۱۴۰۴ صورت بگیرد، میکوشد توضیح دهد در مراسمی که قرار است روز ۲۶ تیرماه برگزار شود چه خواهد شد؟
به دعوت آقای جمشید ایرانی دبیرکل حزب «فرزندان ایران» نخستین نشست اعضای هسته بازآفرینی این حزب بعد از ظهر روز دوشنبه ۵ خرداد ماه ۱۴۰۴ در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار شد و به این ترتیب، روند بازآفرینی این حزب در پرتو علم حقوق پارلمانی کلید خورد.
اعضای هسته اولیه بازآفرینی حزب فرزندان ایران عبارتند از خانم لعیا جعفری و آقایان طاهر آهنگری، جمشید ایرانی، منصور پروین، رضا جلالی و جوادی.
قرار است اعضای این هسته اولیه، در پرتو علم حقوق پارلمانی و بر اساس قواعد دموکراسی (به روایت دستورنامه رابرت) به خودشان سازمان دهند و نقش تکه نباتی را ایفا کنند که نباتسازان در پاتیل شربت داغ آویزان میکنند و ملکولهای شکر محلول در شربت، طبق نظم متبلور شده در تکه نبات، به خودشان سازمان میدهند و متبلور میشوند. آیا این فقط یک تشبیه شاعرانه است یا یک برنامه عملیاتی واقعی که قرار است حزب فرزندان ایران بر اساس آن بازآفرینی شود و موجودیت یابد؟
نوشتهای که در ادامه میآید به همین موضوع میپردازد. با هم میخوانیم:
در چهل و نهمین نشست بنیانگذاران «انجمن گسترش سواد دموکراسی» که عصر روز پنجشنبه اول خرداد ۱۴۰۴ به صورت حضوری و الکترونیکی در دفتر کادرها برگزار شد، آخرین اصلاحات اساسنامه این انجمن در دست تأسیس آماده شد تا به مجمع مؤسس انجمن تقدیم شود. در آن مجمع، که به زودی فراخوان خواهد شد، متن اساسامه بند به بند مورد بررسی قرار خواهد گرفت و متن اصلاحی با اکثریت آرای حاضران به تصویب خواهد رسید و کسانی که متن مصوب را به عنوان «قرارداد مشارکت» قبول داشته باشند، آن را امضا کرده و طبق مفاد آن، مسئولان نخستین دوره را انتخاب خواهند کرد.
گفتنی است که بر اساس اساسنامه فعلی، فقط اعضای پروفشنال (حرفهایگرای) انجمن میتوانند مسئولیت قبول کنند و فقط آن گروه از اعضای انجمن که در آزمون ۳۰۰ سئوال آموزشی شرکت کرده و موفقیت کسب کرده باشند، اعضای «پروفشنال» محسوب خواهند شد. و منظور از «۳۰۰ سئوال آموزشی» سئوالهای چندگزینهای است که انجمن ملی پارلمانتارینهای آمریکا بر اساس مطالب عمومی و غیرتخصصی کتاب دستورنامه رابرت تدوین کردهاند و کسانی که بخواهند عضو آن انجمن شوند، باید در آزمون ۳۰۰ سئوال شرکت کرده و قبول شوند.
قرار است مراسم تأسیس انجمن گسترش سواد دمکراسی، با دعوت فراگیر از فعالان سیاسی/اجتماعی مورد وثوق مردم، چونان یک روسداد فرهنگی به یاد ماندنی برگزار شود. به این ترتیب، مجمع مؤسس انجمن گسترش سواد دموکراسی از دو بخش متمایز تشکیل خواهد شد. محور مباحث بخش افتتاحیه، تبیین و توجیه ضرروت و اهمیت انجمن گسترش سواد دمکراسی خواهد بود و بخش دوم، در چارچوب قواعد ناظر بر نشستهای تودهای اداره میشود و بعد از تصویب اساسنامه، مسئولان انجمن گسترش سواد دموکراسی انتخاب خواهند شد.
در نوزدهمین نشست بنیانگذاران «سازمان حامیان تأسیس انجمنهای طراز نوین شهر و روستا» (سازمان حامیان) که ساعت ۲۰ روز شنبه ۲۰ اردیبهشت ۱۴۰۴ به صورت الکترونیکی دعوت به دستور شد، پیشنهاد روی میزگذاری تدوین اساسنامه سازمان به تصویب رسید و به جای آن، کمیتهای یک نفره مرکب از آقای علیاکبر عبدالحسینی منصوب شد تا پیشنویس برنامه استراتژیک سازمان در دست تأسیس را تهیه کند و به نشست بعدی ارایه دهد.
قرار است سازمان حامیان حداکثر ۳۰ عضو داشته باشد و نقش رهبری در تربیت و تأمین نیروی اجتماعی لازم جهت تأسیس انجمنهای طراز نوین شهر و روستا در سراسر کشور را ایفا کند.
منظور از انجمنهای «طراز نوین شهر و روستا»، «جوامع مردم خودقانونگذار» متشکل از تمام اهالی ساکن درسطح محله و روستاست که قرار است، در چارچوب قواعد عقلی دموکراسی (به روایت کتاب دستورنامه رابرت) به خودشان سازمان دهند و در باره تمام امور مشاع محله و روستا تصمیمگیری کنند. از اتئلاف داوطلبان همین انجمنهای محلی است که مجامع قانونگذاری در سطح محله، شهر، استان و کشور تشکیل خواهد شد.
با این حساب میتوان دریافت که چطور همین انجمنهای محلی در سطح محله و روستاست که ستون فقرات نظام سیاسی را از پایین به بالا شکل خواهند داد.
انتظار میرود سازمان حامیان به زودی و بعد از تأسیس، همراه با سایر انجمنهای اصلی اختصاصی که تا کنون تأسیس شدهاند یا در دست تأسیس هستند، کنانون «انجمنهای اصلی اختصاصی» را تشکیل دهند که وظیفه اصلیاش، تأمین رهبری اجرای اصلاحات ساختاری در پرتو علم حقوق پارلمانی است.
به دلیل اهمیت اقدامات سازمان حامیان، متن پیشنویس برنامه استراتژیک این سازمان که از سوی آقای علیاکبر عبدالحسینی.، دبیر سازمان تهیه شده است، در ادامه تقدیم میشود. نیازی به گفتن نیست که این متن در نشستهای آتی سازمان حامیان مورد بررسی قرار خواهد گرفت. در نتیجه، متن نهایی نیست:
قرار است دومین نشست بنیانگذاران نسل اول «انجمن اصلی» رأس ساعت ۵ بعد از ظهر روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ (دو روز دیگر) در دفتر کادرها دعوت به دستور شود. گفتنی است که «صحن» از ساعت ۴ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر آن روز برای استقبال از بنیانگذاران آماده خواهد بود و انتظار میرود مدعوان محترم دقایقی قبل از ساعت ۵ بعد از ظهر در صحن حضور یافته باشند.
از آنجا که روند تأسیس انجمن اصلی، در واقع، یک روند آموزش و تمرین دستهجمعی «قواعد دموکراسی» نیز خواهد بود، از همین رو، اجلاس مجمع مؤسس انجمن اصلی ممکن است به بیش از دو نشست نیاز داشته باشد. در چنین شرایطی تأسیس یک «سازمان موقت» ضروری خواهد شد.
خاطر نشان میشود فصل هفده کتاب دستورنامه رابرت (ویرایش دوازده، نشر اختران، ۱۴۰۴) با عنوان: «نشستهای تودهای؛ سازماندهی به یک انجمن دائمی) به همین موضوع پرداخته است و از بنیانگذاران انتظار میرود این فصل را که درک قواعد آن نسبتاً ساده است، مرور فرمایند. با این همه، نوشتهای که در ادامه میآید، به برخی نکات مهم د راین زمینه اشاره میکند:
آقای ناصر نوریزاده دبیر «انجمن گسترش سواد دموکراسی» با صدور فراخوانی از تمام هموطنان علاقمند به فراگیری و تمرین «قواعد دموکراسی» دعوت کرد تا در نشستهای علنی مجمع عمومی این انجمن که ساعت ۵ بعد از ظهر روزهای پنجشنبه به صورت علنی در دفتر کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار میشود، شرکت کننند. متن این فراخوان در ادامه همین نوشته تقدیم شده است.
تجربههای برگزاری بیش از هزار کارگاه آموزش قواعد موکراسی به فعالان اجتماعیسیاسی طی ۱۳ سال گذشته نشان داده است بهترین روش آموزش و تمرین قواعد دموکراسی در کشورهایی که با این قواعد آشنا نیستند، شرکت در مجامعی است که در چارچوب همین قواعد اداره میشود و مدیر جلسه میتواند ضمن اداره جلسه، قواعد مورد نیاز را برای حاضران توضیح دهد و دلیل عقلی درستی آنها را نیز بر اساس علم حقوق پارلمانی تبیین کند. نشستهای هفتگی بنیانگاران انجمن گسترش سواد دموکراسی تمام این خصوصیات را دارد و بهترین امکان را در اختیار فعالان اجتماعی سیاسی علاقمند قرار میدهد که با شرکت در این کارگاهها، به مرور و در جریان بازی دموکراسی،با این قواعد آشنا شوند.
خاطر نشان میشود بیانیه آقای ناصر نوریزاده در چهل و هفتمین نشست بنیانگذاران انجمن گسترش سواد دموکراسی مورد بررسی قرار گرفت و مفاد آن تأیید شد.
گروه بنیانگذاران انجمن گسترش سواد دموکراسی حدود ۳۰ عضو دارد که نشستهای آنان با حضور هر تعداد از این اعضا نصاب خواهد داشت.
برای تأسیس «انجمن گسترش سواد دموکراسی» یک سازمان موقت شکل گرفته است که آقای ناصر نوریزاده مسئولیت دبیری آن را اخیراَ بر عهده گرفته است.
هدف اعلام شده انجمن گسترش سواد دمکراسی ترویج قواعد دموکراسی در انواع مجامع تصمیمگیری و تربیت کارها برای تحقق این هدف است.
ضمن تقدیم سه قطعه عکس از چهل و هفتمین نشست گروهی از بنیانگذاران انجمن گسترش سواد دموکراسی، متن کامل بیانیه آقای ناصرنوری زاده دبیر موقت انجمن گسترش سواد دموکراسی تقدیم میشود:
پرسشها و پاسخها
در پی انتشار گزارش تصویری از نخستین نشست بنیانگذاران انجمن اصلی که عصر روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دفتر کادرها برگزار شد، آقای ابراهیم علیپور، با اشاره به شرح عکس آقای مهدی جمالی بحری: «دبیر سازمان موقت تأسیس انجمن اصلی»، از آقای داود حسین مترجم کتاب دستورنامه رابرت و مربی قواعد دموکراسی پرسیده است: سازمان موقت چیست و چه خصوصیاتی دارد.
از ابتدای راهاندازی این صفحه الکترونیکی، به عنوان رسانه رسمی «گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی»، کم نبودهاند کسانی از میان اعضای این گروه که تمایل داشتند بین اعضای این گروه، گفتگو و تبادل نظر مجاز شود تا همه بتوانند آن چه را که مناسب میدانند در این صفحه بارگذاری کنند. اما، چنین رویهای با قواعد ناظر بر مذاکره گروهی برای رسیدن به تصمیم مشترک مغایرت دارد. از همین رو، انتشار مطلب در این گروه مشروط به یک شرط بوده است: تمام مطالب به موضوع اصلی این گروه ارتباط داشته باشد و هدف از انتشار آن نیز تبادل نظر برای رسیدن به تصمیم مشترک نباشد؛ زیرا تصمیمگیری گروهی دموکراتیک قواعد پیچیدهی خاص خود را دارد که اتفاقاً هدف از تأسیس انجمن اصلی نیز تمرین گروهی همین قواعد در مجامع تصمیمگیری است که طبق قواعد مشخصی تشکیل می شوند.
با این همه، مدیریت این صفحه، همیشه از طرح موضوعات و پرسشهای مربوط به تأسیس انجمن اصلی استقبال کرده و خواهد کرد.
به نظر میرسد، با طرح پرسش آقای ابراهیم علیپور در مورد «سازمان موقت»، روند گفتگو در باره تأسیس انجمن اصلی، البته به روش درست، آغاز شده باشد.
با این امید که دیگر اعضای علاقمند این گروه با طرح پرسشهای مربوط به «انجمن اصلی» و «دستورنامه رابرت» (قواعد دموکراسی) به بسط و تعمیق روند این گفتگوی آموزنده مدد برسانند، در ادامه، پاسخ این پرسش تقدیم میشود.
لازم به یادآوری است که سابقه آشنایی آقای ابراهیم علیپور با دستورنامه رابرت به اواخر سال ۱۳۹۱ میرسد که مربی قواعد دموکراسی، کتاب دستورنامه رابرت را به کارشناسان ستاد اجرایی شورایاریهای شورای اسلامی شهر تهران معرفی کرد و برخی از قواعد آن را آموزش داد. از آن زمان تا امروز، آقای علیپور یکی از حامیان جدی «جهش فرهنگی» بوده است.
اما پاسخ پرسش ایشان:
نخستین نشست بنیانگذاران انجمن اصلی، طبق قرار قبلی، عصر روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دفتر کارگاه های آموزش دستورنامه رابرت (کادرها) برگزار شد. آقای مهدی جمالی بحری دبیر گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی، مدیریت بخش افتتاحیه این نشست را بر عهده داشت و آقای دکتر مجتبی امیری یکی از اعضای گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی در مورد عقلانیت و ارتباط قواعد دموکراسی با آن سخنرانی کرد.
آقای جمالی بحری، از سوی گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی، آقای داود حسین مترجم کتاب دستورنامه رابرت و مربی قواعد دموکراسی را به عنوان مدیر پیشنهادی گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی معرفی کرد که با اجماع عمومی به تصویب رسید.
در ادامه این نشست، آقای دکتر محمدحسین بنیاسدی یکی از اعضای گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی، آقای مهدی جمالی بحری را به عنوان دبیر موقت نشستهای اجلاس بنیانگذاران انجمن اصلی پیشنهاد داد که با اجماع عمومی به تصویب رسید.
دبیر موقت جلسه، متن بیانیه هدف را قرائت کرد و ادامه جلسه، طبق قواعد دموکراسی اداره شد.
در ابتدای این بخش از جلسه، مدیر جلسه کتاب دستورنامه رابرت را به حاضران در نشست نشان داد و خاطر نشان ساخت قرار است این نشستها در چارچوب قواعدی اداره شود که در این کتاب تشریح شده است. اما چون حاضران در این نشست با مجموعه این قواعد آشنا نیستند، مدیر جلسه، در جریان اداره جلسه، ابتدا قواعد مورد نیاز را تک به تک توضیح میدهد و دلایل حقوقی آنها را شرح خواهد داد و فقط هنگامی که هر قاعده با اجماع عمومی به تصویب رسید، از آن پس، طبق همان قاعده عمل خواهد شد.
به همین خاطر، در ادامه این نشست، و در هر گامی که برداشته میشد، مدیر جلسه قواعد مربوطه را تشریح میکرد و دلایل حقوقی آنها را توضیح میداد. به این ترتیب، سراسر این نشست به یک کارگاه آموزش و تمرین قواعد دموکراسی تبدیل شد و مورد استقبال حاضران در نشست قرار گرفت.
به پیشنهاد خانم طاهره نقیئی دبیرکل سازمان معلمان ایران، به هر یک از اعضای حاضر حداکثر ۲۰ ثانیه فرصت داده شد تا در صورت تمایل خودشان را معرفی کنند.
پیشنهاد دکتر محمد حسین بنیاسدی مبنی بر این که نشست بعدی چه روزی و چه ساعتی برگزار شود، مطرح شد و در چارچوب همین قواعد مورد رسیدگی و تصویب قرار گرفت.
بر اساس این مصوبه، نشست بعدی بنیانگذاران انجمن اصلی ساعت ۵ بعد از ظهر روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه ۱۴۰۴ در دفتر کادرها دعوت به دستور خواهد شد. در این مدت، فرصت کافی وجود خواهد داشت تا با مدعوانی که در این نشست حضور نیافتند، مذاکره و نحوه همکاری آنان تعیین تکلیف شود.
قرار است انجمن اصلی به مثابه نهادی که باید امر اصلاح ساختاری را هدایت کند، به فعالیت بپردازد. در نتیجه از تمام اعضای این انجمن انتظار میرود که برای تحقق این هدف فعالیت داشته باشند.
بدیهی است که اسناد این انجمن، در اختیار بنیانگذاران انجمن اصلی گذاشته خواهد شد.
خانم آذر مهرابی مستندساز شناخته شد، مسئولیت صدا و تصویربرداری از این نشست را بر عهده داشت و قرار است یک مستند آموزشی از این نشست تهیه کند.
در پایان، ضمن تشکر از آقای سهیل فاضلی که مسئولیت عکاسی از این نشست را بر عهد گرفت، چند قطعه عکس، از میان عکسهای وی از نخستین نشست بنیانگذاران انجمن اصلی انتخاب و تقدیم میشود:
fa
اخبار ساخت جوامع طراز نوین
?