انجمن اصلی

پس از اصلاح هدف پیشنهادی «حامیان تأسیس انجمن اصلی» در ششمین نشست «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» که روز چهارشنبه ۷ آبان ماه ۱۴۰۴ در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها)‌ دعوت به دستور شده بود، اکنون لازم است وضعیت عضویت در انجمن اصلی مورد بررسی قرار بگیرد.

از آنجا که دستور کار هفتمین نشست «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» که ساعت ۵ بعد از ظهر روز چهارشنبه ۲۱ آبان ماه ۱۴۰۴ در محل همیشگی (دفتر کادرها)‌ دعوت به دستور خواهد شد، بررسی ماده سه اساسنامه انجمن اصلی است، نوشته‌ای که در ادامه تقدیم می‌شود، وضعیت عضویت در این انجمن را مورد بررسی قرار می‌دهد.

این نوشته می‌کوشد استدلال کند چرا لازم است به جای «انجمن اصلی» «کانون انجمن‌های اصلی اختصاصی» تأسیس شود، و در نتیجه، اعضای انجمن اصلی به جای آن اشخاص حقیقی باشند، بهتر است انجمن‌هایی باشند که براساس دستورنامه رابرت تأسیس و خواهند شذ و هدف ضمنی تمام آن‌ها اصلاحات ساختاری براساس موازین دموکراسی است. این نوشته را با هم می‌خوانیم:

در ششمین اجلاس «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» که عصر روز چهارشنبه ۷ آبان ماه ۱۴۰۴ به صورت حضوری/الکترونیکی در دفتر کادرها دعوت به دستور شده بود، هدف این انجمن که از سوی «گروه حامیان تأسیس انحمن اصلی» تدوین شده است، مورد بررسی قرار گرفت و اصلاحات آن به تصویب رسید. به این ترتیب، روند تدریجی تأسیس انجمن اصلی، یک گام دیگر به پیش رفت.

گقتنی است که به دعوت آقایان شهرام حلاج و داود حسین، به ترتیب، آقای عباس شفیعی و خانم شیدا عرفان به عنوان مهمان در این جلسه حضور داشتند و به این ترتیب، نام آنان در فهرست مدعوان به مجمع مؤسس انجمن اصلی افزوده شد. در حال حاضر، در این فهرست نام ۶۸ نفر از فعالان سیاسی/اجتماعی ثبت شده است.

در این نشست، همچمنین، خانم محبوبه توکل و آقای پیمان رحیمی‌نژاد اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» را امضا کردند.

براساس ماده دوم اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی»، کسانی که نامشان در فهرست مدعوان به مجمع مؤسس انجمن اصلی ذکر شده است، در صورتی که اساسنامه گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی را امضا کنند،‌ به عنوان بنیان‌گذاران انجمن اصلی در مجمع مؤسس این انجمن شرکت خواهند کرد.

گفتنی است که تا کنون ۱۶ نفر اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» را امضا کرده‌اند و انتظار می‌رود تعداد قابل توجهی از فعالان سیاسی/اجتماعی که از ترویج قواعد دموکراسی در کشور حمایت می‌کنند و وظیفه خود می‌دانند در اصلاح ساختاری ساختارهای موجود سهم خود را ادا کنند، با امضای اساسنامه گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی، در فرایند تدریجی تأسیس انجمن اصلی مشارکت کنند.

در ادامه،‌ضمن تقدیم بیانیه تأسیس انجمن اصلی و اساسنامه گروه بنیان‌گذارن انجمن اصلی، فهرست نام مدعوان و نیز فهرست نام اعضای فعلی گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی تقدیم می‌شود.

با تصویب اساسنامه «گروه بنیان‌گذارن انجمن اصلی» فقط آن گروه از مدعوان به نشست بنیان‌گذاران انجمن اصلی، «بنیان‌گذار» انحمن اصلی محسوب خواهند شد که این اساسنامه را امضا کنند و به مفاد آن متعهد شوند و طبق همین توافق‌نامه عمل کنند.

خاطر نشان می‌شود از میان ۱۳۰ نفری که گروه حامین تأسیس انجمن اصلی از آنان دعوت کرده بود تا در نشست‌های علنی این گروه شرکت کنند، حدود ۶۵ نفر اعلام آمادگی کردند که علاقمه‌مند هستند در اجلاس مؤسس انجمن اصلی شرکت کنند. اما در عمل، برخی از آنان فرصت و شرایط شرکت در نشست‌های اجلاس مؤسس انجمن اصلی را نمی‌یابند و قادر به شرکت نیستند. از همین رو، در ششمین نشست بینان‌گذاران انجمن اصلی، اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» به تصویب رسید که بر اساس مفاد ماده ۳ آن، فقط کسانی که این اساسنمه را امضا کنند و به مفاد آن متعهد شوند، به عنوان بنیان‌گذار در مجمع مؤسس انجمن اصلی شرکت خواهند کرد.

تا کنون آقایان محمدحسن احمدپور،داود حسین، کمال حسینی، شهرام حلاج، محمد داوری، ناصر شاه‌‌‌حسینی، ابراهیم عیلیپور، علی‌اصغر گلسرخی، و علیرضا هاشمی اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» را امضا کرده‌اند و انتظار می‌رود به مرور تعداد قابل توجهی از مدعوان قدیم و جدید این اساسنامه را امضا کنند به نحوی که انجمن اصلی با حدود ۵۰ نفر کادر پروفشنال تأسیس شود.

طبق اساسنامه «گروه بنیان گذاران انجمن اصلی»، اعضای این گروه وظیفه دارند تعداد هرچه بیشتری از فعالان سیاسی اجتماعی را تشویق کنند تا در فرایند تٔأسیس انجمن اصلی مشارکت کنند و از این طریق مهارت‌های گروهی خود برای تأسیس و ادراه انواع جوامع مردم خودقانون‌گذار را ارتقا بخشند.

قرار است «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» پیش‌نویس اسناد مورد نیاز برای تأسیس این انجمن را تدوین کند و برای تقدیم به مجمع مؤسس انجمن اصلی آماده سازد. پیش‌نویس اساسنامه، پیش‌نویس دستور شرف (کد اتیکز) و پیش‌نویس برنامه استراتژیک از جمله برخی از این اسناد هستند که به مرور تدوین خواهند شد.

در دومین نشست «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» که عصر روز چهارشنبه ۵ شهریور ۱۴۰۴ دردفتر کادرها برگزار شد، روند آغاز تدوین پیش‌نویس اساسنامه انجمن اصلی کلید خورد. گزارش این نشست در ادامه تقدیم می‌شود:

در ششمین نشست بنیان‌گذاران انجمن اصلی که با حضور فقط پنح نفر از میان شصت و پنج نفری که اعلام آمادگی کرده بودند تا در روند تأسیس انجمن اصلی مشارکت کنند, ساعت پنج بعد از ظهر روز چهارشنبه پانزده مرداد هزار و چهار صد و چهار در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت دعوت به دستور شده بود, «گروه بنیان گذاران انجمنن اصلی» تأسیس شد.

منفی‌بافان که این روزها تقریباٌ کل ملت ایران را شامل می‌شوند, چه بسا به شصت نفری توجه کنند که به هر دلیل در این نشست شرکت نکردند, حتی اگر - طبق عرف ایرانیان, برای کسب رضایت خاطر دوست - لفظا قول شرکت داده باشند. با این همه, آنچه واقعاٌ اهمیت دارد حضور همین پنج نفر و دستاوردهای آنان است.

نوشته‌ای که در ادامه می‌آید, دستاوردهای ششمین نشست بنیان‌گذاران انجمن اصلی را روایت می‌کند, باشد که اسباب تشویق کسانی شود که تسلیم ناامیدی مهلک حاکم بر ملت نشده‌اند و می‌کوشند کورسوی مشغل امید را در کانون انجمن‌های اصلی اختصاصی که یکی بعد از دیگری تأسیس می‌شوند, زنده نگاه دارند. با هم این نوشته را بخوانیم:

در چهارمین نشست «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» که روز چهارشنبه ۲۵ تیر ماه ۱۴۰۴ در دفتر کادرها برگزار شد، و در جریان بررسی ماده سه پیش‌نویس اساسنامه این گروه ، آقای ابوالفضل بازرگان پرسشی را مطرح کرد که تناقض موجود در این ماده را بر ملا می‌ساخت. این ماده مقرر می‌دارد:

ماده سه: اعضا
کسانی که نامشان در فهرست پیوست این سند ذکر شده است،‌ اعضای گروه بنیان‌گذاران هستند. این اشخاص فقط وقتی اساسنامه انجمن اصلی را امضا کنند و با شرکت در مجمع مؤسس انجمن که بعداً برگزار خواهد شد، مسئولان دائمی انجمن را انتخاب کنند،‌ اعضای مؤسس انجمن خواهند بود.

پرسش این بود که دو اصطلاح «اعضای مؤسس انجمن»‌ و «گروه بنیان‌‌گذاران انجمن» که در این ماده به کار رفته است، چه فرقی با هم دارند؟

از نظر لغوی، «گروه بنیان‌گذارن انجمن» عبارت فارسی‌ شده‌ی «اعضای مؤسس انجمن» است و در معنا هیچ فرقی با هم ندارند. اما در ماده سه، بین این دو گروه تمایز معنایی ایجاد شده است:«بنیان‌گذارن انجمن»، ۶۴ نفری هستند که نامشان در فهرست پیوست اساسنامه قید شده است، اما «اعضای مؤسس انجمن» کسانی خواهند بود که اساسنامه نهایی انجمن اصلی را امضا خواهند کرد.

هرچند این توضیح قانع‌کننده به نظر می‌رسید، اما آیا نمی‌شود برای این دو معنای متفاوت دو اصطلاح متمایز جعل کرد تا به این ابهامات دامن نزند؟

بررسی پیش‌نویس اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی»‌ در پنجمین نشست این گروه که روز چهارشنبه اول مرداد ۱۴۰۴ در محل همیشگی برگزار شد، ادامه یافت. در این نشست، جنبه‌های دیگری از ابهامات و تناقضات راه‌یافته در پیش‌نویس اساسنامه مورد توجه قرار گرفت، از جمله این که: چطور ممکن است تمام ۶۴ نفری که نامشان در فهرست بنیان‌گذارن انجمن اصلی ذکر شده است، بدون آن که اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی» را امضا کرده باشند، عضو این گروه محسوب شوند؟

برای بررسی بیشتر همین مسائل بود که پیشنهاد قیام به کمیته کل به تصویب رسید و مجمع برای بررسی همین موضوعات به کمیته کل قیام کرد. آقای داود حسین مأموریت یافت تا بر اساس نکاتی که در کمیته کل مطرح شد، پیشنهادهای اصلاحی خود را به ششمین نشست بنیان‌گذاران انجمن اصلی که ساعت ۵ بعد از ظهر روز چهارشنبه ۱۵ مرداد ۱۴۰۴ در محل همیشگی دعوت به دستور خواهد شد،‌ تقدیم کند.

نوشته‌ای که در ادامه می‌آید می‌کوشد به روش استدلالی تناقضات راه یافته در پیش‌نویس اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی»‌ را بررسی و آن‌ها را برطرف سازد:

«انجمن اصلی» قرار است تبلور سازمانی «جهش فرهنگی» باشد، و «جهش فرهنگی»؛ تلاش‌های سازمان‌یافته کادرهایی است که می‌کوشند تا مهارت خود برای ساخت جوامع مردم‌ خودقانون‌گذار را، از طریق مشارکت در روند تأسیس انجمن اصلی ارتقا بخشند و در عین حال، قرار است از طریق مشارکت مستقیم و فعالانه در روند تأسیس انواع جوامع مردم خودقانون‌گذار، این مهارت را در سطح ملی ترویج کنند و به این ترتیب، نیروی اجتماعی لازم برای اصلاح بنیادین ساختارهای شبه‌مدرن موجود را فراهم آورند.

این، هدف اعلان شده گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی است، با این همه، از همان نخستین روزهای شکل‌گیری این گروه، بعضی از اعضای آن ترجیح می‌دادند هرچه سریع‌تر، انجمنی به سیاق انجمن‌های موجود تأسیس شود تا هیئت مدیره آن انجمن نسبت به ترویج این قواعد تصمیم‌گیری و برنامه‌ریزی کند. رویکرد دوم اعتقاد داشت که ترویج این قواعد فقط از طریق ساخت‌ جامعه/انجمن/سازمان‌های نوین براساس قواعد دموکراسی و با مشارکت کسانی ممکن خواهد شد که به خوبی مهارت ساخت چنین جوامعی را فرا گرفته باشند. و روند تأسیس انجمن اصلی، بهترین «باشگاه»‌ برای تمرین بازی گروهی در چارچوب قواعد دموکراسی است.

شاید از کسانی که فعال اجتماعی پروفشنال (حرفه‌ای) نیستند،‌ نباید انتظار داشت که برای کسب این مهارت پیچیده و ترویج آن در میان مردم، وقت صرف کنند و زحمت بکشند. اما هستند کسانی در میان بنیان‌گذاران انجمن اصلی که خود را در این زمینه متعهد و جدی می‌دانند. انجمن اصلی قرار است با مشارکت همین تعداد معدود از کادرهای پروفشنال برای تحقق رؤیای بزرگ خود تلاش کند.

چهارمین نشست بنیان‌گذاران انجمن اصلی با حضور ۱۱ نفر از میان ۶۴ نفری که نامشان در فهرست بنیان‌گذاران ذکر شده است،‌ رأس ساعت ۵ بعد از ظهر روز چهارشنبه ۲۵ تیر ۱۴۰۴ در دفتر کادرها دعوت به دستور شد و بعد از مذاکرات طولانی، بررسی پیش‌نویس اساسنامه «گروه بنیان‌گذاران انجمن اصلی»‌ را آغاز کرد. همین اقدام ظاهرا کم اهمیت، یکی از دستاوردهای تجربه‌های طولانی تأسیس انواع انجمن‌های ناکام بر اساس قواعد دموکراسی در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها)‌ بوده است.

نوشته‌ای که در ادامه می‌آید،‌ ضمن گزارش ماوقع، این دستاورد را تحلیل و بررسی می‌:کند. با هم آن را می‌خوانیم:‌

در دومین نشست تعویقیِ سومین جلسه از اجلاس بنیان‌گذاران انجمن اصلی،‌ که عصر روز چهارشنبه ۱۱ تیر ماه ۱۴۰۴ در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار شده بود،‌ مدیر جلسه پیشنهاد آقای کمال حسینی مبنی بر اصلاح تعداد نشست‌های عادی سازمان موقت انجمن اصلی از یک نشست در ماه به دو نشست را،‌ به رغم آن که اخطار قبلی آن هم صادر شده بود و آقای شهرام حلاج از آن حمایت کرده بود،‌ خارج از دستور اعلام کرد. این حکم رئیس جلسه از سوی آقای ابوالفضل علی‌آبادی فرجام خواهی شد و آقای کمال حسینی از فرجام حمایت کرد و در جریان مذاکره موافقان و مخالفان با حکم مدیر جلسه، نکاتی مطرح شد که تمام آن‌‌‌ها جنبه آموزشی دارد و می‌تواند برای فعالان اجتماعی سیاسی پروفشنال که قرار است در تأسیس انواع جوامع مردم خود‌قانون‌گذار (دموکراس حقیقی) به مردم کمک کنند، مفید باشد. نوشته‌ای که در در ادامه تقدیم می‌شود، به همین نکات آموزشی می‌پردازد:‌

به رغم شرایط ویژه حاکم بر کشور، و به رغم آن که بسیاری از بنیان‌گذاران نسل اول «انجمن اصلی»‌ تهران را ترک کرده بودند،‌ سومین نشست مجمع مؤسس انجمن اصلی، طبق قرار قبلی، ساعت ۵ بعد از ظهر آخرین چهارشنبه خرداد ۱۴۰۴ (۲۸ خرداد) در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) دعوت به دستور شد.

از آنجا که اساسنامه انجمن اصلی هنوز تدوین نشده و به امضای کسانی که مفاد آن را قبول داشته باشند نرسیده است،‌ نشست‌های مجمع مؤسس با حضور هر تعداد از بنیان‌گذاران نسل اول انجمن اصلی نصاب خواهد داشت، والبته، تصمیماتی که در این نشست‌ها اتخاذ می‌شود فقط برای کسانی لازم الاجرا خواهد شد که آن‌ها را قبول داشته باشند.

با عنایت به نکاتی که گفته شد، در ادامه، گزارش سومین نشست بنیان‌گذاران نسل اول انجمن اصلی تقدیم می‌شود. با هم بخوانیم:

قرار است دومین نشست بنیان‌گذاران نسل اول «انجمن اصلی»‌‌ رأس ساعت ۵ بعد از ظهر روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ۱۴۰۴ (دو روز دیگر) در دفتر کادرها دعوت به دستور شود. گفتنی است که «صحن»‌ از ساعت ۴ و ۳۰ دقیقه بعد از ظهر آن روز برای استقبال از بنیان‌گذاران آماده خواهد بود و انتظار می‌رود مدعوان محترم دقایقی قبل از ساعت ۵ بعد از ظهر در صحن حضور یافته باشند.

از آنجا که روند تأسیس انجمن اصلی،‌ در واقع، یک روند آموزش و تمرین دسته‌جمعی «قواعد دموکراسی»‌ نیز خواهد بود، از همین رو، اجلاس مجمع مؤسس انجمن اصلی ممکن است به بیش از دو نشست نیاز داشته باشد. در چنین شرایطی تأسیس یک «سازمان موقت»‌ ضروری خواهد شد.

خاطر نشان می‌شود فصل هفده کتاب دستورنامه رابرت (ویرایش دوازده، نشر اختران، ۱۴۰۴) با عنوان: «نشست‌های توده‌ای؛ سازمان‌دهی به یک انجمن دائمی) به همین موضوع پرداخته است و از بنیان‌گذاران انتظار می‌رود این فصل را که درک قواعد آن نسبتاً ساده است، مرور فرمایند. با این همه،‌ نوشته‌ای که در ادامه می‌آید، به برخی نکات مهم د راین زمینه اشاره می‌کند:‌