بازآفرینی پروفشن قانون و دادگستری

همکاران گرامی
وکلا و حقوقدانان محترم؛

اگر قواعد و رویه‌های گردآوری و تشریح شده در این کتاب در نظر سایر گروه‌ها و اقشار اجتماعی صرفا مجموعه‌ای از تجربه‌های بشری باشد که ارتقای کارآمدی و اثربخشی در مجامع تصمیم‌گیری مشورتی را ارتقای می‌بخشد، برای فعالان پروفشن قانون و به خصوص برای وکلای عضو مجامع کانون‌ها و استادان دانشکده‌های حقوق و قضات و قانون‌نویسان، از نظر دانش و فلسفه حق، اهمیتی بسیار عالی‌تر و مهم‌تر دارد.

همانطور که حدود شش سال پیش و هنگامی که با آقای داود حسینی مترجم محترم کتاب دستورنامه رابرت برای مشورت در مورد معادل‌های‌ فارسی برای اصطلاح‌های این کتاب صحبت می‌کردیم خاطر نشان شد که‌ این کتاب یک کتاب حقوقی است که تمام حقوق اعضای هر مجمع تصمیم‌گیری را، با دقت و نظم و انسجام فوق‌العاده و در تمام فرایندهای تصمیم‌گیری گروهی، و بر اساس رأی برابر تمام اعضای حاضر در هر مجمع تصمیم‌گیری تبیین و تشریح کرده است. به همین دلیل، قواعد و رویه‌های تشریح شده در این کتاب، عدالت در فرایند تصمیم‌گیری گروهی را تضمین می‌کند و دقیقا به همین دلیل، تمام اعضای یک جامعه و انجمن وقتی به این روش بسیار عادلانه در جریان اخذ تصمیم‌ها مشارکت می‌کنند، رعایت این تصمیم‌ها را عین عدالت و در نتیجه عین فضلیت خواهند یافت و در چنین جوامع است که، به مرور، رعایت قانون به یک فضلیت اخلاقی بدل خواهد شد. بنا بر این، آشنایی با این قواعد و به خصوص رعایت و پایبندی به آن‌ها، نه فقط وظیفه اخلاقی و پروفشنال تمام وکلاست، بلکه ما وظیفه داریم برای ترویج و معرفی این قواعد و رویه‌ها، که استنتاج عقلی و فلسفی تجربه‌های بشر در این زمینه است، از هیچ کوششی دریغ نکنیم.

با توجه به این نکات، بسیار خوشحالم که این فرصت در اختیار اعضای محترم هیأت مدیره کانون وکلای مرکز قرار گرفت که در عمل با این قواعد آشنا شوند و تجربه‌ی خود را از این طریق به تمام همکاران خود در سراسر ایران نیز تقدیم کنند.

لازم به توضیح است که در جریان اصلاح آئین‌نامه اداره جلسات هیأت مدیره کانون وکلای مرکز، همکاران محترم عضو کمیته اصلاح آئین‌نامه، آقایان دکتر محمود حبیبی، حسین طالع و قاسم کمیلی، از آقایان عبدالفتاح سلطانی و آرش کیخسروی و سرکار خانم معصومه رزاقی هم برای مشورت بیشتر دعوت کردند. به پیشنهاد آقای کیخسروی که از سال ۱۳۹۱ با کتاب دستورنامه رابرت آشنا شده و در کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت شرکت کرده است، از آقای داود حسینی، مترجم کتاب و مربی این قواعد هم دعوت به عمل آمد و بیست و دو نشست‌ اعضای کمیته اصلاح آئین‌نامه اداره جلسات هیأت مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز با مدیریت ایشان و بر اساس تجربه‌های به دست آمده در جریان بیش از یک دهه تلاش برای محلی‌سازی این قواعد در سازمان‌های ایرانی اداره شد و به این ترتیب، وکلای عضو آن کمیته، در عمل با این قواعد آشنا شدند و با تلاش همین افراد بود که اعضای محترم هیأت مدیره کانون وکلای مرکز نیز ضرورت آشنایی با این قواعد را برای فعالان حرفه‌ی قانون مفید تشخیص دادند و از تکثیر این کتاب برای اهدا به اعضای هیأت مدیره‌های کانون‌های وکلای عضو اتحادیه سراسری کانون‌های وکلای ایران استقبال کردند.

این حق طبیعی اعضای هر انجمن است که امور داخلی خودشان را طبق تشخیص خودشان مدیریت کنند. با این همه، روند تصمیم‌گیری گروهی در تمام مجامع تصمیم‌گیری، صرف نظر از بزرگی یا کوچکی آن‌ها، و نیز، صر‌نظر از اینکه دنبال چه هدف‌های مشخصی هستند، از نظر شکلی و صوری مشابهت‌های قابل توجهی دارد و قواعد گردآوری و تشریح شده در این کتاب نیز، که حاصل حدود سه هزار سال تجربه تمدن بشری - از نخستین حکومت دموکراتیک در دولت‌شهرهای یونان تا امروز - است، همین قواعد را در یک قانون منسجم و نظام‌یافته به نام «قانون عام پارلمان» تشریح کرده است و هر انجمنی حق دارد هر یک از این قواعد را به نحوی که خودش می‌پسندد اصلاح کند یا حتی آن را کنار بگذارد. در نتیجه، معرفی این کتاب به معنای پذیرش قواعد تشریح شده در این کتاب نیست، بلکه هر مجمع تصمیم‌گیری باید بر اساس استدلال حقوقی که حوزه تخصصی «حقوق پارلمان» آن‌ را تبیین می‌کند، این قواعد را به تشخیص خودشان تعدیل و اصلاح کنند. اما مطالعه دقیق این کتاب ما را با این حوزه تخصصی از حقوق برای نخستین بار آشنا خواهد کرد و این رویداد می‌تواند به یک نقطه تحول در تاریخ علم و فلسفه حق در تاریخ معاصر ایران تبدیل شود.

در مورد حوزه تخصصی «حقوق پارلمانی» و تاریخچه آن، و نیز، در مورد تاریخچه این قواعد و این کتاب، توضیح‌های جامع و کاملی در پیشگفتار کتاب آمده است و خوانندگان محترم را به خواندن آن توصیه می‌کنم.

در پایان وظیفه خود می‌دانم از اعضای محترم کمیته اصلاح آئین‌نامه اداره جلسات هیأت مدیره کانون وکلای دادگستری مرکز و نیز از تک‌تک اعضای محترم این دوره هیأت مدیره صمیمانه تشکر کنم و امیدوارم با کمک هم و در زمان باقی مانده بتوانیم برای ارتقای باز هم بیشتر کیفیت اداره جلسات هیأت مدیره طبق قواعدی که عدالت در رعایت حقوق اعضا را بهتر و بیشتر تضمین کند، بکوشیم و تجربه‌های خود را در اختیار سایر همکاران و سایر هموطنان نیز قرار دهیم.

 با احترام
 عیسی امینی رئیس کانون وکلای دادگستری مرکز
 تهران. آبان ۱۳۹۸