کانون عالی کارفرمایان در برابر تاریخ

همکاران گرامي

اعضاي محترم کانون عالي انجمن‌هاي صنفي کارفرمايي ايران

از حدود ده سال پيش که آقاي داود حسيني سردبير «پيام کارفرمايان» - نشريه کانون عالي انجمن‌هاي صنفي کارفرمايي ايران (کعاصکا)- ترجمه‌ي کتاب معروف رابرتز روولز آو اوردر [1] را آغاز کرد، هدف اين بود که قواعد عقلي/عرفي گردآوري و تشريح شده در اين کتاب، به مرور و متناسب با نيازهاي انجمنهاي عضو کعاصکا، در اختيار آن‌ها قرار بگيرد. چون اين اطمينان وجود دارد که اگر تشکلها، انجمنها و سازمانهاي مختلف ايراني، بتوانند انواع مجامع تصميم‌گيري خود را بر اساس اين قواعد عقلي/عرفي اداره کنند، به اين معنا خواهد بود که براي هميشه بر مشکلات رويه‌اي تصمیم‌گیری گروهي و ناتواني در حاکميت قانون خاتمه خواهند داد. چشم‌انداز اين بود - و هست - که با آشنايي تدريجي اعضاي هيأت مديره انجمن‌هاي کارفرمايي با اين قواعد، رويه‌هاي اصولي و عقلي اداره سازمان‌ها به تدريج در ميان ساير تشکل‌ها و سازمان‌ها در سراسر ايران نشت خواهد کرد. به همين خاطر، مطالب ترجمه شده، از همان ابتدا در نشريه و بعدها در وب سايت «پيام کارفرمايان» منتشر شد و در اختيار علاقمندان قرار گرفت. و کم نبودند کساني که از همان ابتدا به اهميت تاريخي اين قواعد پي‌بردند و منتظر متن کامل کتاب بودند.

متن کامل ترجمه ويرايش دهم اين کتاب با عنوان فارسي دستورنامه رابرت سال ه‌ا پيش ترجمه شد، اما تأمل در قواعد نسبتاً پيچيده ي ناظر بر پيشنهادهاي پارلماني، که بخش عمده ي مطالب اين کتاب را تشکيل مي دهد، ترديدي بر جاي نمي گذارد که آشنايي با اين قواعد و - به ويژه - مسلط شدن بر آنها مستلزم سالها آموزش و تمرين گروهي خواهد بود.

خوشبختانه اين افتخار نصيب من شد که به نمايندگي از سوي کعاصکا ميزبان نخستين کارگاه آموزش دستورنامه رابرت باشم که با دعوت آقايان دکتر مصطفي معين و مهدي جمالي بحري و داود حسيني و حضور ده نفر از شخصيت‌هاي ملي علاقمند به فعاليت‌هاي انجمني روز يکشنبه ۱۷ ارديبهشت ۱۳۹۱در دبيرخانه سنديکاي شرکت‌هاي ساختماني ايران برگزار شد و تا حدود شصت جلسه نيز ادامه يافت. تجربه حضور من در آن کارگاه نشان داد که براي آماده ساختن شرايط آموزش اين قواعد به انجمن‌هاي عضو کعاصکا تلاش‌هاي زيادي بايد صرف شود و صرف شد:

تعدادی از اعضای گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی

از راست: محمد عطاردیان، علی‌اصغر گلسرخی، محمدحسین بنی‌اسدی، مهدی جمالی بحری، عبدالفتاح سلطانی، محسن رزم‌خواه، آرش کیخسروی

آقاي داود حسيني که از سه دهه قبل به صورت تخصصي نشريات انجمن‌ها و سازمان‌هاي گوناگون را منتشر مي‌کرد و به همين دليل محور پژوهش‌هاي خود را روي عوامل ناتواني ايرانيان در ساختن جوامع مبتنی بر قانون متمرکز کرده بود، بعد از ترجمه کتاب دستورنامه رابرت، وظيفه اصلي خود را به آموزش همين قواعد به علاقمندان اختصاص داد و طي پنج سال گذشته در دفتر «کارگاههاي آموزش دستورنامه رابرت» (کادرها) بيش از صد دوره آموزشي براي گروه‌هاي مختلف اجتماعي برگزار کرد و هيچ يک از اين دوره‌ها و نشست‌ها شبيه دوره‌ها و نشست‌هاي قبلي نبودند: توسعه مداوم روند محلي‌سازي اين قواعد، تاريخ جذابي دارد که روزي روايت خواهد شد.

در حال حاضر، تجربه‌هاي دفتر کادرها و مربي دستورنامه رابرت در محلي‌سازي اين قواعد، از يک سو، و شرايط حاکم بر فعاليت‌هاي کارفرمايان محترم عضو کعاصکا، از سوي ديگر، به نحوي متحول شده که ضروري است، کعاصکا، با درس‌آموزي تدريجي از اين قواعد و آن تجربه‌ها، نسبت به بازآفريني خود بر اساس اين قواعد اقدام کند: پايان عصر نفت و آغاز مرحله‌اي که بنگاه‌ها بايد کالاها و خدمات رقابتي توليد کنند و با ايجاد شرکتهاي سهامي بزرگ، سرمايه‌هاي مورد نياز براي انجام کارهاي بزرگ را فراهم آورند، بدون همبستگي واقعي تمام انجمن‌هاي کارفرمايي از سراسر کشور و بدون اتحاد عمل تمام فعالان بخش خصوصي ممکن نخواهد شد.

بدون اين قواعد ممکن بود و ممکن هست که اعضاي هيأت مديره يک انجمن - که معمولاً کمتر از ده نفر مي‌شوند- هرچند با دشواري - اما سرانجام به شکلي به توافق برسند. اما اگر قرار باشد تصميم کعاصکا، واقعا، تصميم تمام کارفرمايان عضو باشد و همه آنان نسبت به اجراي آنها متعهد شوند، ديگر نمي‌توان تصميم هيأت مديره را تصميم تمام اعضا تلقي کرد.

متشکل کردن تمام انجمن‌هاي عضو حول يک کارپايه و يک برنامه عمل مشخص و تعهدآور، بدون حداقلي از قواعد عقلي/عرفي مورد قبول و پذيرش تمام اعضا، هر روز دشوارتر و - در عين حال - مبرم‌تر خواهد شد. دستورنامه رابرت، اين قواعد پيش‌گزيده را در اختيار ما قرار ميدهد و در عين حال هر انجمني حق دارد و مي‌تواند متناسب با نيازها و عقايد و تشخيص خود، تمام يا بخشي از اين قواعد را به دلخواه خود تعديل و حتي ابطال کند.

براي توضيح بيشتر همين نکات است که مربي و مترجم دستورنامه رابرت، در يک مقدمه اختصاصي که بر نخستين توزیع اين کتاب نوشته، کوشيده است تا به صورت بسيار مختصر، طرز استفاده از اين کتاب را در تشکل‌هاي کارفرمايي عضو کعاصکا توضيح دهد.

بديهي است بدون قبول و پذيرش اعضاي محترم کعاصکا، اين قواعد هيچ مشروعيتي نخواهند داشت و از آنجا که مشروعيت اين قواعد نيز ناشي از کارآمدي و اثربخشي خود آن‌هاست، دفتر کارگاههاي آموزش دستورنامه رابرت قول داده است که براي اثبات کارآمدي و اثربخشي اين قواعد به اعضاي محترم کعاصکا از هيچ کوششي دريغ نورزد. به همين خاطر، مربي دستورنامه رابرت به مرور با تکتک اعضاي محترم گفتگو خواهد کرد تا از راهنمايي‌هاي ارزشمند شما براي محليسازي اين قواعد بهرمند شود.

 با احترام
 محمد عطارديان
 کانون عالي انجمنهاي صنفي کارفرمايي ايران
 تهران - تير ماه ۱۳۹۶