طرح ملی سامان‌یابی معلمان در پرتو علم حقوق پارلمانی

متنی که در ادامه تقدیم می‌شود، پیشگفتار سرکار خانم طاهره نقی‌یی دبیرکل محترم سازمان معلمان ایران بر ترجمه ویرایش دهم کتاب دستورنامه رابرت است. قرار است این کتاب با این پیشگفتار به صورت کاغذی یا الکترونیکی به تعداد مورد نیاز تکثیر و به اعضای این سازمان و سایر معلمان عللاقمند در سطح کشور تقدیم شود.

گفتنی است که تا کنون این کتاب با مقدمه‌های آقایان مهندس محمد عطاردیان بنیان‌گذار کانون عالی انجمن‌های صنفی کارفرمایی ایران، دکتر مصطفی معین، بنیان‌گذار و رییس انجمن ایرانی اخلاق در علوم و فناوری، و دکتر عیسی امینی رییس هیأت مدیرۀ وقت کانون وکلای مرکز، در تیراژ‌های مورد نیاز تکثیر شده و به مسؤلان و اعضای تشکل‌های کارفرمایی، انجمن‌های علمی دانشگاهیان و کانون‌های وکلای سراسر کشور تقدیم شده است.

هر یک از پیشگفتارهای مذکور، با توجه به نیازهای مخاطبان خاص و مورد نظر، اهمیت دستورنامه و روش فراگیری این قواعد را بررسی کرده است. سرکار خانم نقی‌یی نیز، به عنوان یک معلم و دبیرکل سازمان معلمان ایرن، به نقش تاریخی‌ای که اعضای این سازمان می‌توانند در این زمینه ایفا کنند پرداخته است.

خانم نقی‌یی در این مقدمه از جمله تأکید کرده است که معلمان باید بکوشند تا رویکردی را که بر اساس آن «زندگی جنگ است جانا بهر جنگ آماده شو» را تغییر بدهند و به کودکان تفهیم کنند که زندگی می‌تواند به بازی در در چارچوب قواعد عادلانه‌‌ای بدل شود که به آن دموکراسی هم گفته می‌شود و همان قواعد است که با جزئیات کامل و همراه با علم حقوق پارلمانی که این حقوق و قواعد را بر مبنای فلسفی تبیین می‌کند، در این کتاب تشریح شده است.

متن کامل مقدمه خانم دبیرکل:

یکی از بهترین گروه‌های اجتماعی برای ترویج قانون عام پارلمانی، آموزگاران کشور هستند که می‌توانند این قواعد را به روش‌های بسیار کارآمد و ساده، به دانش‌آموزان سراسر کشور آموزش بدهند. نسلی که به این ترتیب با قانون عام پارلمانی آشنا شود قادر خواهد بود در آینده‌ای نه چندان دور،‌ حاکمیت قانون را که آرزوی دیرینه‌ی مردم ایران در دوران معاصر است، مستقر سازد.

تجربه‌های حدود ۱۵ سال تلاش برای معرفی، آموزش، تمرین و ترویج این قواعد در میان فعالان اجتماعی علاقمند نشان داده است که بهترین روش فراگیری این قواعد،‌ مشارکت در روند تأسیس و اداره یک انجمن محلی بر اساس همین قواعد و با مدیریت کسی است که به خوبی با این قواعد آشنا باشد و بتواند همزمان با مدیریت جلسه طبق این قواعد، زبان فرهنگی ایرانیان را به زبان این قواعد ترجمه کند.

به همین منظور‌،‌ قرار است انجمن‌های محلی آموزگاران (اتا) در سراسر ایران سازماندهی شود. آموزگارانی که برای تحقق این هدف متعالی آستین همت بالا می‌زنند می‌توانند با مطالعه مطالب این وب‌سایت و به ویژه با مرور سلسله‌ یادداشت‌های راهنمای تأسیس انجمن‌های محلی معلمان در پرتو علم حقوق پارلمانی، به مرور مهارت‌های لازم برای تأسیس انجمن بر اساس این قواعد را فرابگیرند.

مرور شرح درس‌هایی که در کارگاه‌‌های آموزش خلاصه دستورنامه رابرت به بعضی از اعضای سازمان معلمان ایران ارایه شده است، برای آشنایی مقدماتی با این قواعد مفید است و علاقمندان می‌توانند آن‌ها را در اینجا ملاحظه فرمایند.

توجه دارید، وقتی مردم یک شهر یا روستا دور هم جمع بشوند تا در مورد مشاعات شهر و روستای خود تصمیم بگیرند، در واقع یک انجمن تشکیل داده‌اند که می‌توانند از همین قواعد دستورنامه استفاده کنند. و حکومت بر اساس قانون چیزی جز این نیست که مردم یک شهر طبق همین قواعد در مورد حکومت خود تصمیم بگیرند.

خاطر نشان می‌شود،‌ به منظور مبادله اطلاعات و اخبار فعالیت‌ بنیان‌گذاران انجمن‌های محلی آموزگاران (اما)، گروه‌هایی نیز با مشارکت آنان تأسیس شده و خواهد شد. علاقمندان به عضویت در این گروه‌ها می‌توانند از طریق تماس با همین وب‌سایت و گفتگو با مشاور پارلمانی اقدام کنند.

در ادامه، متن توصیف گروه بنیان‌گذاران انجمن‌های محلی آموزگاران (اما) تقدیم می‌شود:

در چارچوب تحلیلی که در مقدمه این سلسله یادداشت‌ها مطرح شد،‌ و در شرایط حاضر که گرمای جنبش زن، زندگی و آزادی، به تدریج اما به صورت فزاینده، یخ‌های ترس، بی‌اعتمادی و انزوا را ذوب می‌کند، تعداد هرچه بیشتری از معلمان آرمان‌خواه و متعهد عزم خود را برای ورود به میدان مبارزه جزم می‌کنند. این تحول در میان تمام گروه‌های اجتماعی محسوس است و همه می‌کوشند تا با توجه به موقعیتی که در آن هستند،‌ سهم خود را در پیش‌برد این خیزش رهایی بخش ادا کنند.

تجربه مشارکت در انقلاب ۵۷ نشان می‌دهد به مرور که گرمای انقلاب جان‌ها را از خواب زمستانی بیدار می‌کند،‌ دل‌های دلیرتر در هر حلقه و محفلی قدم به پیش می‌گذارند تا یاران را گردهم جمع کنند و دست به اقدام جمعی بزنند. در این مرحله از مبارزه، هدف روشن است و کسانی که با این هدف موافق باشند حرکت جمعی را آغاز می‌کنند. و از آنجا که «علم حقوق پارلمانی» - آنطور که در دستورنامه رابرت تشریح شده است - حقوق اعضای یک مجمع تصمیم‌گیری را بر اساس اصول بدیهی ناشی از عمل تصمیم‌گیری گروهی استدلال می‌کند،‌ چه بسا در این مرحله از مبارزه چندان کاربردی نداشته باشد. با این همه، و در حالیکه روند مبارزه به پیش‌ می‌رود،‌ تعداد اعضای گروه افزایش می‌یابد، و گروه در جریان عمل با مسائل و مشکلات متنوعی مواجه می‌شود که مستلزم همفکری و تصمیم‌گیری گروهی‌ است، ضرورت استفاده از قواعد استاندارد تصمیم‌گیری گروهی بیشتر خواهد شد، به نحوی که اگر مورد توجه قرار نگیرد، می‌تواند سبب تخریبی شدن اختلاف‌نظرها، و تبدیل دوستی‌ها به دشمنی و سرانجام فروپاشی گروه شود. به همین خاطر، کاملاَ ضروری است، دلیرانی که در این شرایط پا به میدان می‌گذارند، با حد اقلی ازقانون عام پارلمانی آشنا باشند و هدف اعلام شده‌ی این سلسله یادداشت‌ها نیز همین است. این بخش می‌کوشد، به صورت اجمالی، علم حقوق پارلمانی را توضیح دهد و اهمیت تاریخی آشنایی معلمان با علم حقوق پارلمانی را در ساختن جامعه‌/انجمن‌های [2] مبتنی برقانون، کارآمد،‌ اثربخش، و فسادناپذیر تشریح کند. با هم می‌خوانیم:

در مقدمه این سلسله یادداشت‌ها، با تحلیل شرایط جامعه در پی تحولات اخیر، ضرورت تأسیس انجمن‌های محلی معلمان مورد بررسی قرار گرفت. نخستین قسمت از این سلسله یادداشت‌ها به این پرسسش می‌پردازد: انجمن محلی معلمان برای چی؟ با هم این قسمت را می‌خوانیم:

پس از آنکه گروهی از روحانیون شیعه‌ی بنیادگرا در ایران، در یک خطای استراتژیک،‌ به جای - مثلاَ - «جمهوری دموکراتیک اسلامی»، که مرحوم بازرگان بر آن اصرار می‌کرد تا راه تداول مسالمت آمیز قدرت باز باقی بماند، تصمیم گرفتند تمام قدرت را قبضه کنند و سرانجام یک استبداد فقاهتی پر هزینه را بر مردم تحمیل کردند،‌ و این روزها کفاره گناهان عظیم خود را می‌پردازند، اکنون نوبت معلمان دلسوز و متعهد کشور است که با درس‌آموزی از تجربه تلخ و خونبار روحانیون بنیاد‌گرا تلاش کنند جامعه‌‌ای متنی بر عقل، مدارا، مسالمت و آشتی بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر بنا کنند. آیا این رؤیا دست یافتنی است؟

اگر بر اساس رفتار عموم معلمان طی دهه‌های اخیر قضاوت شود پاسخ منفی است: معلمان نیز تحت شرایط غیرانسانی‌ای که به همه تحمیل شده‌ بود، چه بسا ناخواسته در ورطه ریاکاری، فردگرایی، فرصت‌طلبی، مسؤلیت‌‌گریزی، ناامیدی و سرخوردگی غوطه می‌خوردند. اما یکی از دستاوردهای خیزش‌های انقلابی از جمله این است که ترس فرو می‌ریزد و به مرور یخ‌های رابطه ذوب می‌شود، و انسان‌ها انسانیت فراموش شده‌ی خود را باز می‌یابند و می‌کوشند رؤیاهای سرکوب شده خود را محقق سازند. و همین جاست که انقلاب پیروز می‌شود و نظام اجتماعی نوین به دنیا می‌آید. در چارچوب چنین تحلیلی است که می‌توان امیدوار و منتظر بود تا به مرور معلمان هرچه بیشتری پا به میدان بگذارند و برای سامان‌دهی به خودشان و ایفای نقش رهبری در سطح محلی آستین همت بالا بزنند و در جریان همین فعالیت‌های اجتماعی، علم حقوق پارلمانی را نیز فرابگیرند و به دیگران، و به خصوص به دانش‌آموزان، آموزش بدهند.

امروز، خوشبختانه، علم حقوق پارلمانی - آنطور که در دستورنامه رابرت تشریح و تبیین شده است - برای تعدادی از معلمان کشور که در تشکل‌هایی مثل «سازمان معلمان ایران»، «کانون صنفی معلمان ایران»، «انجمن توسعه ایران» (اتا)، و «انجمن تعلیمات اجتماعی کودکان» (تاک) فعالیت دارند، شناخته شده است. این معلمان متعهد و دلسوز از هیچ کوششی برای ارتقای آگاهی‌های خود در مورد علم حقوق پارلمانی و نیز ارتقای مهارت‌های خود در به کارگیری قانون عام پارلمانی در سازمان دهی به معلمان کشور دریغ نمی‌ورزند. با این همه، می‌توان مطمئن بود که با گرم‌تر شدن دمای خیزش انقلابی و ذوب شدن یخ‌های ترس و مسؤلیت‌گریزی، تعداد هرچه بیشتری از معلمان کشور عزم خود را برای پا گذاشتن به میدان جزم خواهند کرد و در آینده‌ای نزدیک موج فزاینده‌ای از معلمان آرمان‌گرا تمایل خواهند یافت که در روند تأسیس انجمن‌های محلی معلمان، در پرتو علم حقوق پارلمانی مشارکت کنند. مخاطبان اصلی سلسله یادداشت‌هایی که به عنوان «راهنمای تأسیس انجمن‌های محلی معلمان» در ادامه تقدیم می‌شود، همین گروه از معلمان آرمان‌گرا و متعهد هستند که تمایل دازند با علم حقوق پارلمانی آشنا شوند، و مهم‌تر، تلاش خواهند کرد تا انجمن‌ معلمان محله را در پرتو همین علم، تأسیس و اداره کنند.

در ادامه این مقدمه کوتاه، فهرست مطالب این سلسله یادداشت‌ها تقدیم می‌شود تا با تقه زدن روی آن‌ها، به صفحه‌ی دلخواه دسترسی داشته باشید: