در فهم اهميت تاريخيِ يك عكس يادگاري
توجه: به خاطر رعايت اصل گمنامي اعضاي انجمن معتادان گمنام، در ويرايش دوم اين مطلب، نام كارورزان ، حذف و تصوير آنان مخذوش شده است. طبق اين اصل هيچ يك از اعضاي انجمن معتادان گمنام نبايد به عنوان عضو انجمن در رسانهها ظاهر شوند. با اين توضيح، ويرايش دوم مطلب در ادامه تقديم ميشود:
مدتي طول كشيد تا معناي نمادين رفتار دو نفر از كارورزاني كه براي شركت در كارگاههاي آموزش دستورنامه رابرت از اشتهارد و كرج به تهران ميآيند، فهم شود: پنجشنبه گذشته، وقتي وارد كارگاه شدند، دو نسخه صحافي شده از ترجمه فارسي كتاب دستورنامه رابرت را از كيفهاي خود بيرون آوردند و با هيجان و اشتياق آنها را به ساير اعضاي كارگاه نشان دادند و كنار هم پشت كتابهاي رابرت نشستند تا با گرفتن يك عكس يادگاري آن لحظه تاريخي را به ثبت برسانند. مربي پارلماني در طول هفته گذشته به اهميت اين صحنه تاريخي فكر ميكرد. يادداشت زير جمعبندي آن تأملات است و نشان ميدهد اهميت تاريخي آن لحظه در چيست؟ رمز معجزهي انجمن معتادان گمنام را چگونه ميتوان درك كرد؟ و چرا - در ايران امروز - حتي شبهپروفشنهاي ايراني نيز براي بازآفريني خود بايد از معتادان گمنام بياموزند؟ اگر به اين مسائل علاقه داريد ادامه مطلب را مطالعه كنيد:
اگر از نزديك شاهد تحولات بنيادين در شخصيت يكي از نزديكترين كسان خود نبودم كه مدتي بعد از ازدواج با خواهرم يكي از ثروتمندان شهر شد اما به ورطه اعتياد افتاد و خيلي زود به ذلت كشيده شد، هرگز نميتوانستم آوازهي معجزهي انجمن معتادن گمنام را باور كنم. اكنون، نه فقط اعتياد را ترك كرده است، كه در مسير انسانيت طي طريق ميكند و سلامت عقل خود را - كه هيچگاه نداشت - باز آفريده است. و اين همه، فقط محصول آن «قدرت بزرگتري» است كه انجمن معتادان گمنام ناميده ميشود.
انجمن معتادان گمنام، پنهان از چشم رسانهها، بيرون از قلمرو نفوذ احزاب سياسي، دور از دسترس متوليان مذاهب، و بدون يك شاهي تحميل هزينه به دولت، دست به معجزهاي زده است كه تمام مصلحان تاريخ رؤياي آن را در سر داشتند: ساختن يك جامعه انساني مبتني بر فضائل اخلاقي. پس، برميخيزيم و به احترام اين بهترين ايراينان معاصر، كلاه از سر برميداريم. . .
گفته ميشود انجمن معتادان گمنام در ايران امروز بيش از 400 هزار نفر عضو دارد. نشستهاي گروههاي بهبودي اين انجمن را - احتمالاً - در گوشهي دنج اين يا آن پارك در تهران ديدهايد. اين روزها، حتي در دور افتادهترين دهات ايران هم، گروههاي بهبودي اين انجمن در كلاسهاي مدرسهي روستا جلسه ميگذارند و هزينه اجاره كلاس را هم از جيب خودشان ميپردازتد.
انجمن معتادان گمنام، اعتياد به مواد مخدر را ناشي از فقدان سلامت عقل در اشخاص ميداند، و بر اساس همين تشخيص درست، تمام نيروهاي خود را بسيج كرده است تا با جذب معتاداني كه اعتياد را ترك ميكنند، سلامت عقل را به آنان هديه كند. اما «سلامت عقل» چيست؟ جواب سقراط در جهان طنينانداز است: رفتار بر اساس عدل! و اين كار چگونه ممكن ميشود؟ ساختن جامعهاي بر اساس فضائل اخلاقي. و حتي در جايي كه مناسبات بر رذائل اخلاقي استوار شده است، اين نسخه جواب داده است. و اين يعني معجره.
اگر روزي قضات يك كشور تصميم بگيرند «جامعه قضات» را از رفتارهاي غيراخلاقي بزدايند و - گوش شيطان كر - هيچ يك از قضات عضو پروفشن قضاوت هرگز و تحت هيچ شرايطي رشوه نگيرد، و با حقط بيطرفي و رعايت دستور شرف، قضاوت كند، در آن صورت انجمن قضات آن كشور نيز - كم و بيش - بايد همان مراحلي را طي كند كه انجمن معتادان گمنام طي ميكند چرا كه وجود رشوه در ميان قضات يك كشور به مراتب غيراخلاقيتر و شرمآورتر از مصرف مواد مخدر در ميان مردم عادي است.
اگر روزي وكيلان يك كشورمفروض، كه از رفتارهاي غيرقانوني حكومت خود دست به هاراگيري دستهجمعي نميزنند، توانستند ابتذال عظيمي را كه در آن گرفتار شدهاند درك كنند، در آن صورت، براي بازآفريني پروفشن خود - كم و بيش - بايد همان مسيري را طي كنند كه انجمن معتادان گمنام طي ميكند.
اگر روزي طبيبان يك كشور، كه بيماري هموطنان را منبعي براي درآمد تلقي ميكنند و درنمييابند كه در آن وضعيت، نه طبيب، كه يك كاسب شدهاند، توانستند ابتدال عظيمي را كه در آن غوطه ميخورند دريابند، در آن صورت، براي بازآفريني پروفشن خود - كم و بيش - بايد همان مسيري را بروند كه انجمن معتادان گمنام آن را طي كرده است.
در يك كلام، اگر روزي ملتي بتواند - به قول زنده ياد مهندس مهدي بازرگان - پفيوزي خود را فهم كند، براي زدودن اين پفيوزيِ تاريخي از پيكرهي هويت خود - بايد دست به تلاشي بزند به همان اندازه عظيم كه انجمن معتادان گمنام زده است.
انجمن معتادان گمنام يك منبع الهام براي تمام فعالان اجتماعي است كه براي ساختن جامعههاي انسانيتر تلاش ميكنند. اما رمز موفقيت اين انجمن در چيست؟
از همان نخستين روزهايي كه آقايان د. ر از كرج و ح. ا از اشتهارد به كارگاه آموزش دستورنامه رابرت آمدند، با اشتياق براي مربي پارلماني توضيح ميدادند كه در اسناد سازماني انجمن معتادان گمنام هم به دستورنامه رابرت اشاره شده است. اما مربي پارلماني كه ميدانست بيش از 80 درصد انجمنها و شركتها در ايالات متحد آمريكا كتاب دستورنامه رابرت را به عنوان مرجع پارلماني خود معرفي ميكنند، از شنيدن اين خبر به هيجان نميآمد و نميتوانست اهميت تاريخي اين رويداد را درك كند. اما علاقهي حيرت انگيز اين دو كارورز براي فراگيري جزئيات قواعد دستورنامه رابرت روز به روز بيشتر و بيشتر ميشد. سرانجام با اصرارهمان دو كارورز بود كه مربي پارلماني براي نخستين بار ترجمه فارسي جزوه راهنماي سرويسهاي محلي انجمن معتادان گمنام را قرائت كرد. اين جزوه، چيزي نيست جز يك منوئل يا دستنامهي تشكيلاتي كه كم و بيش تمام انجمنهاي بزرگ آمريكا براي اعضاي خود تهيه ميكنند و هر عضو انجمن بايد با مفاد آن آشنا باشد. در صفحه 104 متن انگليسي اين جزوه راهنما آمده است:
در صفحات آتي، مجموعهي سادهاي از دستورنامه را ملاحظه خواهيد كرد. آنها از كتاب دستورنامه رابرت، بازنگري جديد، اقتباس شدهاند، كه آنها نيز مبتني برقواعد مجلس نمايندگان ايالت متحد امريكا هستند. اين نمونهي قواعد در بعضي از جزئيات با قواعد رابرت تفاوت دارند؛ براي برخورد با چنين تفاوتهايي، كميته شما ميتواند يك تصميم كلي براي پذيرش اين قواعد به عنوان قواعد معتبر اتخاذ كند. در كشورهايي كه استفاده از دستورنامه رابرت رواج ندارد و مجامع مشورتي از مجموعهي ديگري از قواعد پارلماني كه رواج بيشتري دارند، استفاده ميكنند، كميتههاي خدماتي ميتوانند اين قواعد را تعديل كنند تا با قواعدي كه در سرزمينهان خودشان رواج دارند هماهنگ شوند.
در ادامه اين بند و در حدود 8 صفحه از كتاب «راهنماي خدمات محلي» انجمن معتادان گمنام، خلاصهاي بسيار بسيار مختصر از قواعد دستورنامه رابرت ارايه شده است و در پايان اين بخش آمده است «براي كسب اطلاعات بيشتر در مورد اين قواعد به كتاب دستورنامه رابرت مراجعه كنيد». تأمل در همين جزوهي راهنماي خدمات محلي انجمن معتادان گمنام نشان ميدهد كه رمز موفقيت انجمن - از جمله - در چيست.
انجمن معتادان گمنام بر يك ساختار سازماني طراحي شده است كه مبتني بر يك درك درست از مفهوم «قانون» است و درك درست از قانون و فهم تمايز آن با احكامي كه توسط گروه حاكم و با برچسب قانون تحميل ميشوند، فقط موقعي ممكن خواهد شد كه شما با قانون عرفي پارلمان به مثابه يك كل پويا و منسجم آشنا شده باشيد. جزوه «راهنماي خدمات محلي»، حداقل ساختارها و قواعد مورد نياز براي شروع به كار انجمن معتادان گمنام در سطح مجلي را ارايه داده است. معتادان گمنام در ايران، هرچند تا امروز به متن فارسي دستورنامه رابرت دسترسي نداشند، اما با تكيه به سنتها و همين جزوههاي حداقلي اما بسيار پروفشنال، موفقيتهاي عظيمي كسب كردهاند. اما اكنون كه اين انجمن حدود 400 هزار عضو جذب كرده است، براي اداره بهتر و منظمتر و سازمان يافتهتر اين تشكيلات بزرگ به قواعد بسيار بسيار بيشتري نياز خواهد داشت كه در اصل كتاب دستورنامه رابرت تشريح شده است در نتيجه، نيروهاي ساختاري اين انجمن اهميت اين كتاب را درك ميكنند. شاهد اين مدعا اينكه، هر هفته آقايان د. ر و ح.ا كه از اشتهارد و كرج به كارگاههاي آموزش دستورنامه رابرت در تهران ميآيند، دهها مسأله مربوط به نحوهي اداره جلسات انجمن معتادان گمنام را با مربي پارلماني در ميان ميگذارند و مربي پارلماني نيز پاسخ آنها را به استناد كتاب دستورنامه رابرت ارايه ميدهد.
تا وقتي مجامع مشورتي در ايران طبق قواعد من درآوردي اداره ميشوند (واقعاً اداره ميشوند؟) شما ممكن است نياز به قانون را حتي احساس هم نكيد. مصداق: آن كس كه نداند و نداند كه نداند! اما به محض اينكه ادارهي جلسه از روشهاي مندرآوري روي ريل قانون بيافتد، هر رفتار غيرقانوني، توجه همه را جلب خواهد كرد و در آن صورت مجبوريد طبق مرجع پارلمانياي عمل كنيد كه براي تمام مسائل مستحدثه اجتهاد كرده و پاسخ عقلي خلق ميكند.
فقط كساني كه دوازده قدم انجمن معتادان گمنام را كار كرده باشند و به اوج سعادت و شادكامي ناشي از انسان بودن رسيده باشند، درك ميكنند كه قواعد دستورنامه رابرت - كه ميتواند سبب توسعه و تقويت و وحدت باز هم بيشتر انجمن معتادان گمنام؛ يا جنبش پاكان - شود، در اين مقطع تاريخي براي اين انجمن چقدر اهميت دارد. پس آقايان د. ر و ح. ا حق دارند عاشقانه كنار اين اثر تاريخي بسيار مهم براي آينده جنبش پاكان، عكس يادگاري بياندازند. عشقشان مستدام!
مربي پارلماني/ پنجشنبه 16 مهر 94 / تهران
- آقايان د. ر و ح. ا در حال اداره يك نشست از اعضاي خانوادههاي معتادان گمنام
بعضی از خوانندگان با اشاره به تداوم بعضی از رفتارهای قابل سرزنش در میان بعضی از اعضای انجمن معتادان گمنام این نوشته را اغراقآمیز ارزیابی کردند. شاید، اما انجمن معتادان گمنام - با هر معیاری - بهترین انجمن برداری در ایران معاصر است که بر اساس دستورنامه رابرت اداره میشود و سنتها و رویههای اداره این انجمن میتواند برای تمام انجمنها و احزاب و سازمانهای ایرانی یک الگوی عالی باشد.
fa اخبار ساخت جامعههای طراز نوین همكاري با انجمن معتادان گمنام ايران ?