پیشنیازهای ساخت پروفشن پارلمانی در ایرن
در حاشیه کارگاه آموزش دستورنامه رابرت که از ساعت ۱۰ تا ۱۳ روز تعطیل سهشنبه ۸ دی ماه ۹۴ و سالروز ولادت پیامبر اسلام، در دفتر کادرها در تهران برگزار شد، آقای دانیال اعلمی یکی از اعضای انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی و یکی از مدیران کانال کادرها در تلگرام، که از اشتهارد کرج برای شرکت در این کارگاه به تهران آمده بود، با مربی پارلمانی نشست مشترکی برگزار کردند و به اتفاق تصمیم گرفتند طرحی برای تقدیم به نخستین مجمع انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی برای تصویب تقدیم کنند.
خاطر نشان میشود به تقاضای مربی پارلمانی، گروهی از جوانان بسیار با استعداد و علاقمند و خوشقریحه که قانون عرفی پارلمان را در دفتر کادرها فرا گرفتهاند و پویاییهای پیچیدهی آن را درک کردهاند و در عین حال به زبان انگلیسی تسلط دارند، انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی را تأسیس کردهاند و در حال حاضر آقایان پرهام رضایی دانشجوی شیمی دانشگاه خواجه نصیر به عنوان رئیس موقت و آقای سامان عصرپوران دانشجوی هوا فضای دانشگاه خواجه نصیر به عنوان دبیر موقت و آقای دانیال اعلمی دانشجوی تربیت مدرس به عنوان یکی از اعضای مؤسس این انجمن خدمت میکنند و انتظار میرود بسیاری از افراد اهل قلمی که در کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت با قانون عرفی پارلمان آشنا شدهاند به این انجمن ملحق شوند و در بسط و تعمیق گفتمان جامع آلترناتیو - که در چارچوب دستگاه مفهومی قانون عرفی پارلمان به مرور ساخته و پرداخته میشود - شرکت کنند.
از آنجا که نکات پیشنهادی برای طرح در مجمع انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانیِ، در واقع پیشنیازهای ساخت پروفشن پارلمانی در ایران امروز را تشریح کرده است و در نتیجه برای تمام کادرها اهمیت دارد، گزارشی اجمالی از نکات مطرح شده در نشست مشترک مربی دستورنامه و عضو محترم این انجمن در ادامه تقدیم میشود:
در ابتدای این نشست دو نفره، مربی پارلمانی از آقای دانیال اعلمی به خاطر نوشتن یادداشتی در مورد روش برگزاری انتخابات و انتشار آن در تلگرام انتقاد کرد و به وی خاطر نشان ساخت: انتقادهایی که شما در یادداشت خود مطرح کرده بودید، در چارچوب گفتمانهای اصلاحطلبی رایج قرار میگیرد که همه - کم یا بیش - درک غلط و ناقصی از قانون و حکومت قانون و قانون دموکراسی را در کشور ترویج میکنند. مربی پارلمانی در ادامه و خطاب به آقای دانیال اعلمی از وی خواست تا به عنوان یک تکلیف درسی، یادداشت خودش را - این بار از زاویه گفتمان جامع آلترناتیو که کادرها مروج آن هستند - نقادی کند. آقای دانیال اعلمی که جوان بسیار باهوشی است، منظور مربی پارلمانی را درک کرد و قول داد طی یادداشت دیگری، نوشته قبلی خود را نقادی کند. اما این تازه آغاز ماجرا بود.
- آقای دانیال اعلمی دانشجوی دانشگاه تربیت مدرس که برای فراگیری قانون عرفی پارلمان از اشتهارد به دفتر کادرها در تهران میآید
در ادامه این گفتگو، مربی پارلمانی آقای دانیال اعملی را در برابر این سؤال قرار داد که آیا او به عنوان یکی از اعضای انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی مجاز است آنچه را که خودش در این زمینه درست میداند بنویسد و منتشر کند و یا باید بتواند از درستی نوشتههای خود در برابر انجمن نویسندگان و مترجمان پارلمانی دفاع کند؟
مربی پارلمانی با توصیف آشوب و هرج و مرج حاکم بر شبهپروفشنها در ایران و تحلیل علت اصلی بروز و تداوم این وضعیت خاطر نشان ساخت که اگر اعضای این شبهپروفشنها قادر بودند طی یک فرایند دموکراتیک - یعنی در چارچوب قانون دموکراسی که همان قانون عرفی پارلمانی است - دستور شرف و کد اتیکز خودشان را تدوین کنند، در آن صورت میتوانستند به عنوان یک تشکیلات پروفشنال تک تک رفتارهای غیرپروفشنال همکاران عضو پروفشن خودشان را نقادی کرده و عضو خاطی را تنبیه و یا از پروفشن اخراج کنند و برای همیشه به این آشوب/استبداد مستمر خاتمه دهند. در حالیکه امروز، حتی هنگامی که دادگاههای شبهقانونی کشور یک عضو خاطی یک شبهپروفشن را تنبیه میکنند، از آنجا که یک اجماع عمومی در مورد کد اتیکز آن پروفشن وجود ندارد، به این آشوب دامن میزنند. آقای دانیال اعلمی تذکرات مربی پارلمانی را تأیید کرد و در اینجا بود که مربی پارلمانی از وی پرسید: آیا اگر شما با قانون پارلمان آشنا نشده بودید، این صحبتهای مربی پارلمانی را درک میکردید؟ پاسخ آقای دانیال اعلمی یک نه قاطع بود. مربی پارلمانی در ادامه پرسید: آیا قبول دارید که چرا باید بتوانید به عنوان یک عضو انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی از نوشتههای خود در این زمینه در برابر مجمع انجمن دفاع کنید؟
بدون تردید، کسانی که با قانون دموکراسی به طور دقیق آشنا نباشند، و ندانند که چطور این قانون بسیار پیچیده، آزادیهای فردی و مسؤلیت جمعی را در طول تمام پراکتیسهای پارلمانی، به شیوهای کاملاَ متوازن، تعریف و تضمین کرده است، حق دارند که این رویه را استبداد تلقی کنند و با آن مخالفت ورزند. اما آقای دانیال اعلمی - که به عنوان یک دانشجوی نخبه - حدود یک سال است که برای فراگیری قانون پارلمان از اشتهارد کرج به تهران میآید، و از معدود افرادی است که روح امالقوانین را به خوبی درک کرده است، قادر شده است که به مسؤلیت اخلاقی خود پی ببرد و بپذیرد که نسبت به درستی نوشتههای خود در برابر یک نهاد پروفشنال که به روش دموکراتیک انتخاب شده باشد - یعنی بر اساس قانون عرفی پارلمان شکل گرفته باشد - پاسخگو خواهد بود.
پیامدهای عملی این تعهد
مربی پارلمانی، در ادامه با تشریح ساز و کارهای حاکم بر بوردهای پروفشنال به مثابه حکومتهای پروفشنها، خاطر نشان ساخت در هر حوزه قضائی در سطح ملی فقط یک بورد یا حکومت پروفشنال برای ادارهی امور هر پروفشن شکل میگیرد و حکومتهای سیاسی حق مداخله در امور پروفشنال پروفشنها را ندارند. و هر دانشجو و طلبهی پروفشن، فقط بعد از کسب پروانه پروفشنال از بورد پروفشن خود مجاز خواهد بود که در مورد مسائل پروفشنال مشتریان و ارباب رجوع خود به صورت مستقل قضاوت کند و در عین حال در هر لحظه باید نسبت به درستی هر تصمیم خود در برابر بورد پروفشنال پاسخگو باشد. بدیهی است که تمام پراکتیس هر پروفشنال باید مبتنی بر وظیفه فیدیوشری [1] باشد که اعضای تمام پروفشنها در قبال مشتریان خود دارند و بر اساس این وظیفه، هر عضو پروفشن قانوناَ مکلف است منافع مشتریان خود را نسبت به منافع شخصی خود در اولویت قرار دهد.
خاطر نشان میشود در یونان باستان، که برای نخستین بار در تاریخ بشر، تمدن عقلی سر برآورد، چهار پروفشن اصلی عبارت بودند از: روحانیت، طبابت، تربیت و قضاوت. اما با توسعهی تقسیم کار اجتماعی در حال حاضر حدود پنجاه پروفشن تحت همین چهار پروفشن اصلی شناخته شده است که زیر نظر بورد پروفشنال خود فعالیت میکنند. پارلمانتارینها یا کارشناسان و متخصصان قانون عرفی پارلمان نیز فعالیت خود را یک پروفشن میدانند که یکی از شاخههای اصلی دانش، فلسفه و پروفشن حق محسوب میشود.
مربی پارلمانی در ادامه توضیحهای خود، رویهی حقوقی شکلگیری پروفشن پارلمانی در ایران معاصر را تشریح کرد و خاطر نشان ساخت پس از طی شدن این مرحلهی بسیار دشوار، و شکلگیری نخستین کنوانسیون نخستین نسل پارلمانتارینها، که بعد از سازماندهی به خود، قادر خواهند شد اعضای نخستین بورد پروفشنال خودشان را طبق قانون عرفی پارلمان انتخاب کنند، پارلمانتارینهای ایرانی خواهند نوانست پروانهی فعالیت پروفشنال خودشان را از آن بورد دریافت کنند. اما سؤال کلیدی این است که تا زمان شکلگیری آن بورد پروفشنال طبق رویهی حقوقی مذکور، نویسندگان عضو انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی - که در تلاش ساختن پروفشن هستند - چه باید بکنند و به چه نهادی باید پاسخگو باشند؟
تفاوت کرسی و بورد
هرچند واژه «بورد» از واژهی سانسکریت «بردکه» گرفته شده است که به معنای تخته، کرسی، و نجار است، اما در حال حاضر، معمولاَ به یک هیأت شبه قضائی گفته میشود که هنگام قضاوت روی کرسی جلوس میکند. وقتی در یک حوزه قضائی تعداد اعضای پروفشنال یک پروفشن زیاد باشد، طبق رویههای حقوقی منطبق با قانون عرفی پارلمان یک بورد پروفشنال برای رتق و فتق امور آن پروفشنال در آن حوزه قضائی شکل میگیرد. اما اگر در یک حوزه قضایی فقط یک نفر در عرصه یک پروفشن جدید فعالیت داشته باشد، چه باید کرد؟
به نظر میرسد راهی جز این نباشد که نخستین نسل فارغالتحصیلان آن رشتهی پروفشنال همراه با مدارک قبولی در امتحانات آن رشته، نخستین کنوانسینون را با حضور خود برگزار کنند و بعد از بررسی صلاحیتهای تک تک اعضای حاضر در آن کنوانسیون - باز هم طبق رویهی عرفی قانون پارلمان - نخستین تشکل پروفشنال را سازماندهی کنند. همین تشکل است که از آن پس میتواند صلاحیت فارغ اتحصیلان رشتههای تحصیلی در آن پروفشن را به عنوان یک بورد مستقل تأیید بکند یا نکند. به این ترتیب، شاید بشود گفت که در معنای آکادمیک کلمه، بین کرسی یا پروفسورشیپ با بورد پروفشنال این تفاوت قابل ذکر است که اصطلاح کرسی بیشتر در جایی به کار میرود که یک استاد یا یک پروفسور دارد برای نخستین بار یک رشتهی پروفشنال را آموزش میدهد. اما بورد پروفشنال در جایی فعالیت دارد که تعداد فارغالتحصیلان آن رشته زیاد شده است و این بورد - طبق قانون عرفی پارلمان - مسؤلیت صدور مجوز فعالیت مستقل را به فارغالتحصیلان آن رشته بر عهده خواهد داشت.
با عنایت به همین نکات است که انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی با حضور آن گروه از کارورزان کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت تأسیس شده است که موفق شوند در امتحان مرحله مقدماتی و متوسطهی دفتر کادرها نمره قبولی کسب کنند و دست کم به زبان انگلیسی نیز در حد فهم دقیق متن انگلیسی دستورنامه رابرت تسلط داشته باشند.
خاطر نشان میکند برای قبولی در امتحان مرحله اول، کارورزان باید به هفتاد درصد از صد سؤال آموزشی که از سیصد سؤال آموزشی که بر اساس ۱۲۰ صفحهی اول کتاب دستورنامه رابرت تدوین شده است پاسخ درست بدهند. این افراد در صورتی که به زبان انگلیسی تسلط داشته باشند به عضویت انجمن پذیرفته خواهند شد. اما فقط هنگامی که - بعد از طی کردن مرحله متوسطه - بتوانند به هفتاد درصد از سیصد سؤال پارلمانی که از میان هزار و دویست سؤال تدوین شده بر اساس کل کتاب دستورنامه رابرت استخراج میشود، پاسخ درست بدهند قادر خواهند بود نخستین کنوانسیون کادرها را فرا بخوانند و بعد از بررسی صلاحیت تک تک اعضای حاضر، نسبت به تأسیس نخستین تشکل پروفشنال و انتخاب اعضای بورد پروفشن پارلمانتارینهای ایران اقدام کنند.
اینها نکاتی است که مربی پارلمانی معمولاَ در کارگاههای مختلف برای کارورزان توضیح میدهد و آقای دانیال اعلمی به عنوان یکی از کارورزان قدیمی کارگاهها با این نکات آشنا ست. اما مسأله این است که مربی پارلمانی از اعضای انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی انتظار دارد که برای بسط گفتمان جامع آلترناتیو در عرصههای مختلف زندگی اجتماعی دست به قلم بزنند و مطالب با کیفیت تولید کنند. بسیار خوب. اما در مورد کیفیت این مطالب - در حالیکه هنوز اعضای فعلی انجمن از بورد پروفشنال مجوز فعالیت دریافت نکردهاند، چه کسی یا چه نهادی باید قضاوت کند؟
صدای کادرها
در اینجا بود که مربی پارلمانی پیشنهاد داد که در وب سایت کادرها دات کام بخشی به عنوان صدای کادرها راهاندازی شود و اعضای انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی نوشتههای خودشان را قبل از انتشار علنی، در بخش خصوصی این وب سایت منتشر کنند و بعد از آنکه مربی پارلمانی تأیید کرد که مطلبی خلاف و مغایر با قانون عرفی پارلمان در آن نوشته نیامده است، آن نوشته، ابتدا در بخش همگانی وب سایت کادرها دات کام منتشر شود و بعد، از طریق کانال کادرها در تلگرام قرار بگیرد. این پیشنهاد با موافقت آقای دانیال اعلمی مواجه شد و هر دو توافق کردند که بر اساس این توافقها، طرحی در همین زمینه برای تقدیم به نخستین مجمع انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی تهیه شود.
گفتنی است که انجمن نویسندگان و مترجمان ادبیات پارلمانی یکی از انجمنهایی است که توسط کارورزان کارگاههای آموزش دستورنامه رابرت در دست تأسیس است و هدف اصلیاش ترویج قانون پارلمان در عرصههای مختلف زندگی اجتماعی و ارتقای پروفشن پارلمانی است.
تصمیمهایی در باره کانال کادرها
از آنجا که افزودن شماره تلفن افراد در کانال کادرها- بدون آنکه خودشان خواسته باشند - خوبیت ندارد، قرار شد آقای دانیال اعلمی - که به عنوان سازنده کانال کادرها حق دارد تا ۲۰۰ شماره تلفن را خودش در کانال کادرها اضافه کند - از این حق چشم بپوشد و شماره تلفن هیچکس را در کانال اضافه نکند. بدیهی است افراد علاقمند میتوانند با تقه زدن یک دکمه به صورت داوطلبانه به عضویت کانال کادرها درآیند.
اما این پیشنهاد هم با استقبال مواجه شد که مربی پارلمانی برای هر عضو جدید یک نامه به عنوان خیرمقدم بنویسد و ارسال کند. بدیهی است این نامهها به گونهای تنظیم خواهد شد که مجموعهی آنها را بشود به عنوان اسناد کادرها نگهداری کرد و به نسلهای بعدی انتقال داد.
گفتنی است که در کارگاه آموزش دستورنامه رابرت در روز سهشنبه ۸ دی ۹۴، مباحث متعددی مطرح شد اما موضوع اصلی این کارگاه، بررسی قواعد ناظر بر ساختن و پرکردن «جایخالی» در پیشنهادهای پارلمانی بود. از این روش هنگمی استفاده میشود که در یک پشینهاد یک یا چند عنصر تغییرپذیر مثل نام افراد، نام مکانها، تاریخ. عدد و مقدار آمده باشد و این احمتال نیز وجود داشته باشد که برای هر یک از این عناصر تغییرپذیر، از صحن پیشنهادهای متعددی ارایه شود. در این صورت، عنصر تغییرپذیر از متن پیشنهاد برداشته میشود و جای ان خالی باقی میمانمد. در مرحله بعد، تمام مقادیر پیشنهادی از صحن دریافت شده و به ترتیب ردیف میشود و بعد از اتمام مذاکرهی موافقان و مخالفان در مورد کلیه مقادیر پیشنهادی، رأی گیری به ترتیب از بالا به پائین صورت میپذیرد. هر مقدار که رأی کثریت را کسب کند، به جای «خالی خالی» ایجاد شده در پیشنهاد مورد بررسی گنجانده میشود و آنگاه متن نهایی پیشنهاد به رأی گذاشته خواهد شد.
[1] Fiduciary duty: A legal obligation of one party to act in the best interest of another.
fa اخبار ساخت جامعههای طراز نوین انجمن نويسندگان و مترجمان ادبيات پارلماني (نماپ) ?