كارگاه‌هاي آموزش دستورنامه رابرت (كادرها)

كارگاه‌هاي آموزش دستورنامه رابرت (كادرها)

به وب سایت دفتر کادرها خوش آمدید! شماره تماس: ۸۸۹۱۱۰۱۷ - ۰۲۱
  • دفتر كادرها براي آموزش قواعد پيش‌گزيده ‌ي اداره‌ي انواع مجامع تصميم‌گيري و سازمان‌هاي دموكراتيك تأسيس شده است كه در كتابي با عنوان ‍رابرتز روولز آو اوردر (دستورنامه رابرت) گردآوري و منتشر شده است.
  • كتاب دستورنامه رابرت كه نخستين ويرايش آن در سال ۱۸۷۶ در ايالات متحد آمريكا انتشار يافت و برگردان فارسي ويرايش دوازدهم (سال ۲۰۲۰) آن را نشر اختران، روز ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ منتشر کرده است و در دسترس علاقمندان قرار دارد، قواعد و رويه‌هاي قانون عرفي پارلمان را، با حذف بخش‌هايي از آن كه در خارج از مجامع قانون‌گذاري كاربرد ندارد، تدوين، تشريح و بر مبناي اصول بنيادين قانون پارلمان تبين كرده است. براي قانون عرفي پارلمان سه تعريف ارايه شده است:
    - قواعد بازي دموكراسي
    - قواعد حاكم بر رويه‌هايي كه از طريق آن‌ها قوانين مدني و جزايي تدوين و تصويب مي‌شوند
    - قواعد و آدابي كه بر مجامع و سازمان‌هاي ‌مشورتي و تصميم‌گيري ناظر و حاکم هستند.
  • اگر مایلید از نحوه‌ی سازمان‌دهی به مطالب این وب‌سایت، سر در بیاورید، ادامه این مطلب را اینجا بخوانید!

«اختران»‌ منتشر کرد: دستورنامه رابرت؛ ویرایش دوازدهم

همزمان با برگزاری نخستین نشست نسل اول بنیان‌گذاران «انجمن اصلی» که عصر روز چهارشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۴۰۴ در دفتر کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت (دفتر کادرها) برگزار شد،‌ نشر «اختران» ترجمه فارسی ویرایش دوازدهم کتاب دستورنامه رابرت را با عنوان فرعی «قواعد اداره انواع مجامع تصمیم‌گیری»، در ۷۰۵ صفحه و با جلد گالینگور منتشر کرد.

هنری مارتین رابرت نخستین ویرایش این کتاب را در سال ۱۸۷۶ در ایالات متحد آمریکا منتشر کرد و به همین خاطر، این کتاب به «دستورنامه رابرت»‌ معروف شد.

بعدها،‌ بازماندگان هنری مارتین رابرت،‌ این کتاب را به صورت پی‌درپی ویرایش کردند و این کتاب،‌ به مرور، از یک کتاب ساده حاوی قواعد ناظر بر انواع مجامع تصمیم‌گیری دموکراتیک،‌ به یک کتاب حقوق تبدیل شد که از منظر علم حقوق پارلمانی، درستی این قواعد را نیز تبیین و استدلال کرده است.

قواعد ناظر بر انواع مجامع تصمیم‌گیری دموکراتیک، طی قرن‌ها و از طریق آزمون و خطا و بدون طرح قبلی، در پارلمان انگلستان ساخته و پرداخته شد و در قرن هفدهم میلادی از طریق مهاجران انگلیسی به قاره جدید انتقال یافت.

مؤلفان متعددی مجموعه این قواعد را در کتاب‌های گوناگون گردآوری و تبیین کرده‌اند،‌اما دستورنامه رابرت، جامع‌ترین و کامل‌ترین مرجعی است که این قواعد را که قواعد دموکراسی است،‌ گردآوری و تبیین کرده است.

در تدوین دوازدهمین ویرایش کتاب دستورنامه رابرت ۶ متخصص با تخصص‌های مختلف نقش داشته‌اند. در پیشگفتار این مؤلفان، تاریخچه قواعد دموکراسی و نیز تاریخچه کتاب دستورنامه رابرت به صورت مختصر اما جامع تشریح شده است و خوانندگان فارسی‌زبان برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه لازم است به پیشگفتار مؤلفان مراجعه کنند.

آنچه در ادامه می‌آید،‌ به صورت مختصر،‌ تاریخچه ترجمه و انتشار این کتاب را در زبان فارسی روایت می‌کند:‌


ثبت است در جریده عالم دوامتان

دفتر «کارگاه‌های آموزش دستورنامه رابرت» (دفتر کادرها) از نخستین روز فعالیت خود در تاریخ ۲۱ فروردین ۱۳۸۶ به این اصل متعهد شد که ترویج این قواعد در ایران باید حتماُ خارج از قلمرو دولت و بدون اتکا به رانت‌های فسادآور و فقط با حمایت مردمی که به ترویج این قواعد باور دارند فعالیت خود را ادامه دهد.

البته، تجربه‌های دفتر کادرها نشان داده است که دستگاه‌های دولتی بسیار فشل‌تر از آن هستند که بتوانند حتی از ارایه خدمات رایگان دفتر کادرها نیز بهره ببرند.

طی ۱۳ سال گذشته که دفتر کادرها، از طریق آزمون و خطا و در جریان برگزاری انواع کارگاه‌‌های آموزشی می‌کوشید تا بهترین روش‌های ترویج این قواعد را در فرهنگ ایران خلق کند،‌ بسیاری از فعالان سیاسی اجتماعی، با صرف وقت و حضور خود در این کارگاه‌ها، امکان چنین تجربه‌هایی را فراهم آوردند. دفتر کادرها وظیفه خود می‌داند از تمام این فعالان اجتماعی که بخشی از عمر عزیز خود را صرف تجربه این جهش فرهنگی کردند، قدردانی کند.

خوشبختانه، «جهش فرهنگی»‌ به مرور از حرکت زیرخاکی خود سربیرون می‌آورد و می‌رود تا در سطح ملی شاخ و برگ بگستراند.

در چنین شرایطی است که تجهیز دفتر کادرها به نیروهای کارآمد به یک امر حیاتی تبدیل می‌شود و برای تحقق این هدف، فعالان اجتماعی، علاوه بر اهدا وقت عزیز خود، لازم است از نظر مالی نیز ـ هر اندازه که می‌توانند ـ کمک کنند.

این صفحه الکترونیکی، ساعت ۵ بامداد امروز، چهارشنبه، ۲۶ فروردین ماه سال ۱۴۰۴ راه‌اندازی می‌شود تا نام کسانی را که به دفتر کادرها کمک مالی می‌کنند، در جریده عالم برای همیشه ثبت کند.

نام این افراد، در صورتی که موافقت کنند،‌ در اسناد «چهش فرهنگی» و دفتر کادرها برای همیشه باقی خواهد ماند.

به تمام فعالان اجتماعی سیاسی که دغدغه ترویج حاکمیت مردم در چارچوب قانون عام دموکراسی را دارند، یادآوری می‌شود که کمک آنان، هرچقدر که ناچیز باشد، وقتی جمع شود دریا خواهد شد.

در ادامه نام و مشخصات کسانی که به دفتر کادرها به صورت ماهانه، کمک مالی می‌کنند،‌ ذکر می‌شود. این فهرست با افزوده شدن نام هر بک از چراغ‌ افروزان، ویرایش خواهد شد.

دفتر کادرها:
۰۲۱-۸۸۹۱۱۰۱۷

تازه ترين مقاله ها


تازه ترين مقاله ها


راهنمای تأسیس انجمن‌های محلی معلمان: اهمیت تاریخی آشنایی معلمان با علم حقوق پارلمانی

۲۱ آذر ۱۴۰۱
دو شنبه 12 دسامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

در چارچوب تحلیلی که در مقدمه این سلسله یادداشت‌ها مطرح شد،‌ و در شرایط حاضر که گرمای جنبش زن، زندگی و آزادی، به تدریج اما به صورت فزاینده، یخ‌های ترس، بی‌اعتمادی و انزوا را ذوب می‌کند، تعداد هرچه بیشتری از معلمان آرمان‌خواه و متعهد عزم خود را برای ورود به میدان مبارزه جزم می‌کنند. این تحول در میان تمام گروه‌های اجتماعی محسوس است و همه می‌کوشند تا با توجه به موقعیتی که در آن هستند،‌ سهم خود را در پیش‌برد این خیزش رهایی بخش ادا کنند.

تجربه مشارکت در انقلاب ۵۷ نشان می‌دهد به مرور که گرمای انقلاب جان‌ها را از خواب زمستانی بیدار می‌کند،‌ دل‌های دلیرتر در هر حلقه و محفلی قدم به پیش می‌گذارند تا یاران را گردهم جمع کنند و دست به اقدام جمعی بزنند. در این مرحله از مبارزه، هدف روشن است و کسانی که با این هدف موافق باشند حرکت جمعی را آغاز می‌کنند. و از آنجا که «علم حقوق پارلمانی» - آنطور که در دستورنامه رابرت تشریح شده است - حقوق اعضای یک مجمع تصمیم‌گیری را بر اساس اصول بدیهی ناشی از عمل تصمیم‌گیری گروهی استدلال می‌کند،‌ چه بسا در این مرحله از مبارزه چندان کاربردی نداشته باشد. با این همه، و در حالیکه روند مبارزه به پیش‌ می‌رود،‌ تعداد اعضای گروه افزایش می‌یابد، و گروه در جریان عمل با مسائل و مشکلات متنوعی مواجه می‌شود که مستلزم همفکری و تصمیم‌گیری گروهی‌ است، ضرورت استفاده از قواعد استاندارد تصمیم‌گیری گروهی بیشتر خواهد شد، به نحوی که اگر مورد توجه قرار نگیرد، می‌تواند سبب تخریبی شدن اختلاف‌نظرها، و تبدیل دوستی‌ها به دشمنی و سرانجام فروپاشی گروه شود. به همین خاطر، کاملاَ ضروری است، دلیرانی که در این شرایط پا به میدان می‌گذارند، با حد اقلی ازقانون عام پارلمانی آشنا باشند و هدف اعلام شده‌ی این سلسله یادداشت‌ها نیز همین است. این بخش می‌کوشد، به صورت اجمالی، علم حقوق پارلمانی را توضیح دهد و اهمیت تاریخی آشنایی معلمان با علم حقوق پارلمانی را در ساختن جامعه‌/انجمن‌های [2] مبتنی برقانون، کارآمد،‌ اثربخش، و فسادناپذیر تشریح کند. با هم می‌خوانیم:



پیش‌نویس اسناد نخستین نشست مجمع مؤسس انجمن اصلی آماده شد

۲۰ آذر ۱۴۰۱
يكشنبه 11 دسامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

در نخستین نشست کمیته تدوین اسناد مورد نیاز برای تقدیم به نخستین نشست مجمع مؤسس انجمن اصلی که روز دوشنبه ۱۴ آذر ماه ۱۴۰۱ تشکیل شد، پیش‌نویس اسناد مورد نیاز ارایه شد و بعد از بررسی و اِعمال اصلاحات به تصویب رسید. قرار است این اسناد برای تصویب نهایی، به گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی تقدیم شود که چهل و چهارمین نشست ماهانه‌ی آن روز سه‌شنبه ۲۹ آذر ۱۴۰۱ برگزار خواهد شد.

خاطر نشان می‌کند گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی تعدادی از فعالان اجتماعی پروفشنال (حرفه‌ای) هستند که نخستین نشست خود را برای بحث و بررسی قانون عام پارلمانی - آنطور که در دستورنامه رابرت تشریح شده است - روز یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ در تهران برگزار کردند و این نشست‌ها تا حدود ۶۰ جلسه ادامه یافت. دومین مرحله از فعالیت این گروه از روز سه‌شنبه ۱۹ اسفند ۱۳۹۷ شروع شد که گروه تصمیم گرفت نخستین انجمن ایرانی را بر اساس تجربه‌های محلی‌ شده‌ی قانون عام پارلمانی تأسیس کند.

طی دهه‌ی گذشته و به موازات فعالیت‌های گروه حامیانِ تأسیس انجمن اصلی، کارگاه‌های متعددی برای آموزش قانون عام پارلمانی و علم حقوق پارلمانی در دفترکادرها برگزار شد و قرار است نخستین مجمع مؤسس انجمن اصلی با دعوت از حدود صد نفر از فعالان اجتماعی حرفه‌ای که طی این مدت با قانون عام پارلمانی آشنا شده‌اند دعوت شود تا به عنوان اعضای مجمع مؤسس، نسبت به تأسیس این انجمن، طبق قانون عام پارلمان، اقدام کنند.

طبق تصمیم گروه حامیان قرار است نخستین نشست مجمع مؤسس انجمن اصلی پیش از پایان اسفند ماه ۱۴۰۱ برگزار شود. به منظور تدارک برگزاری این نشست، کمیته‌ای سه نفره برای تدوین پیش‌نویس اسنادی که باید به این مجمع ارایه شود، تشکیل شد و این کمیته پیش‌نویس این اسناد را آماده کرده است که در ادامه برخی از آن‌ها برای آگاهی اعضایی که قرار است به این نشست دعوت شوند، تقدیم می‌شود. خاطر نشان می‌کند این اسناد متن نهایی نیست و ممکن است در مجمع گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی اصلاح شود. اما متن این اسناد:



راهنمای تأسیس انجمن محلی معلمان؛ قسمت اول: انجمن محلی معلمان برای چی؟

۲۰ آذر ۱۴۰۱
يكشنبه 11 دسامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

در مقدمه این سلسله یادداشت‌ها، با تحلیل شرایط جامعه در پی تحولات اخیر، ضرورت تأسیس انجمن‌های محلی معلمان مورد بررسی قرار گرفت. نخستین قسمت از این سلسله یادداشت‌ها به این پرسسش می‌پردازد: انجمن محلی معلمان برای چی؟ با هم این قسمت را می‌خوانیم:



راهنمای تأسیس انجمن‌های محلی معلمان در پرتو علم حقوق پارلمانی

۱۹ آذر ۱۴۰۱
شنبه 10 دسامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

پس از آنکه گروهی از روحانیون شیعه‌ی بنیادگرا در ایران، در یک خطای استراتژیک،‌ به جای - مثلاَ - «جمهوری دموکراتیک اسلامی»، که مرحوم بازرگان بر آن اصرار می‌کرد تا راه تداول مسالمت آمیز قدرت باز باقی بماند، تصمیم گرفتند تمام قدرت را قبضه کنند و سرانجام یک استبداد فقاهتی پر هزینه را بر مردم تحمیل کردند،‌ و این روزها کفاره گناهان عظیم خود را می‌پردازند، اکنون نوبت معلمان دلسوز و متعهد کشور است که با درس‌آموزی از تجربه تلخ و خونبار روحانیون بنیاد‌گرا تلاش کنند جامعه‌‌ای متنی بر عقل، مدارا، مسالمت و آشتی بر اساس اعلامیه جهانی حقوق بشر بنا کنند. آیا این رؤیا دست یافتنی است؟

اگر بر اساس رفتار عموم معلمان طی دهه‌های اخیر قضاوت شود پاسخ منفی است: معلمان نیز تحت شرایط غیرانسانی‌ای که به همه تحمیل شده‌ بود، چه بسا ناخواسته در ورطه ریاکاری، فردگرایی، فرصت‌طلبی، مسؤلیت‌‌گریزی، ناامیدی و سرخوردگی غوطه می‌خوردند. اما یکی از دستاوردهای خیزش‌های انقلابی از جمله این است که ترس فرو می‌ریزد و به مرور یخ‌های رابطه ذوب می‌شود، و انسان‌ها انسانیت فراموش شده‌ی خود را باز می‌یابند و می‌کوشند رؤیاهای سرکوب شده خود را محقق سازند. و همین جاست که انقلاب پیروز می‌شود و نظام اجتماعی نوین به دنیا می‌آید. در چارچوب چنین تحلیلی است که می‌توان امیدوار و منتظر بود تا به مرور معلمان هرچه بیشتری پا به میدان بگذارند و برای سامان‌دهی به خودشان و ایفای نقش رهبری در سطح محلی آستین همت بالا بزنند و در جریان همین فعالیت‌های اجتماعی، علم حقوق پارلمانی را نیز فرابگیرند و به دیگران، و به خصوص به دانش‌آموزان، آموزش بدهند.

امروز، خوشبختانه، علم حقوق پارلمانی - آنطور که در دستورنامه رابرت تشریح و تبیین شده است - برای تعدادی از معلمان کشور که در تشکل‌هایی مثل «سازمان معلمان ایران»، «کانون صنفی معلمان ایران»، «انجمن توسعه ایران» (اتا)، و «انجمن تعلیمات اجتماعی کودکان» (تاک) فعالیت دارند، شناخته شده است. این معلمان متعهد و دلسوز از هیچ کوششی برای ارتقای آگاهی‌های خود در مورد علم حقوق پارلمانی و نیز ارتقای مهارت‌های خود در به کارگیری قانون عام پارلمانی در سازمان دهی به معلمان کشور دریغ نمی‌ورزند. با این همه، می‌توان مطمئن بود که با گرم‌تر شدن دمای خیزش انقلابی و ذوب شدن یخ‌های ترس و مسؤلیت‌گریزی، تعداد هرچه بیشتری از معلمان کشور عزم خود را برای پا گذاشتن به میدان جزم خواهند کرد و در آینده‌ای نزدیک موج فزاینده‌ای از معلمان آرمان‌گرا تمایل خواهند یافت که در روند تأسیس انجمن‌های محلی معلمان، در پرتو علم حقوق پارلمانی مشارکت کنند. مخاطبان اصلی سلسله یادداشت‌هایی که به عنوان «راهنمای تأسیس انجمن‌های محلی معلمان» در ادامه تقدیم می‌شود، همین گروه از معلمان آرمان‌گرا و متعهد هستند که تمایل دازند با علم حقوق پارلمانی آشنا شوند، و مهم‌تر، تلاش خواهند کرد تا انجمن‌ معلمان محله را در پرتو همین علم، تأسیس و اداره کنند.

در ادامه این مقدمه کوتاه، فهرست مطالب این سلسله یادداشت‌ها تقدیم می‌شود تا با تقه زدن روی آن‌ها، به صفحه‌ی دلخواه دسترسی داشته باشید:



انجمن‌های شهر و روستا: ستادهای پشتیبانِ تشکیل حکومت‌های محلی

۱۸ آدر ۱۴۰۱
جمعه 9 دسامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

در نخستین بخش این سلسله یادداشت‌ها که با عنوان راهنمای تأسیس انجمن‌های شهر و روستا در پرتو علم حقوق پارلمانی در همین وب‌سایت منتشر شد،‌ به ضرورتِ تشکیل انجمن‌های شهر و روستا - به طور کلی - اشاره شده بود. اما سیر تحولاتی که با شتاب فزاینده جلو می‌رود، به ضرورت، کارکردهای ویژه‌ای را به انجمن‌های شهر و روستا در دوران گذار تحمیل خواهد کرد. به همین دلیل،‌ راهنمایی که قرار بود به صورت مفصل‌تر، نوشته شود،‌ و از جمله به سوابق انجمن‌های ایالاتی و ولایتی که در صدر مشروطه مطرح شد، بپردازد،‌ و عوامل تاریخی فرهنگی شکست تلاش‌ها برای تأسیس حکومت‌های محلی را بررسی کند، و راهکارهای فرهنگی حل این مشکلات را ارایه دهد، اکنون و به ناگزیر به نکاتی می‌پردازد که در این مرحله از جامعه‌ی در حال گذار لازم است مورد توجه فوری قرار بگیرد. نکته دیگر این که تلاش‌ خواهد شد که این نوشته - حتی‌المقدور - مختصر، موجز و جامع باشد.

در پایان این مقدمه کوتاه خاطر نشان می‌شود که انجمن‌های شهر و روستا در دوران گذار، به مثابه ستادهای پشیتبانِ تأسیس حکومت‌های محلی و در چارچوب شورای عالی نهادهای مدنی فعالیت خواهند داشت و خواهند کوشید مهارت‌های مورد نیاز را در اختیار مردم قرار دهند تا در پرتو علم حقوق پارلمانی، حکومت مطلوب خود را مستقر کنند و بر عملکرد آن‌ها نظارت داشته باشند. و اما اصل مطلب:



دستورکار نخستین نشست گروه حامیان تأسیس «شورای عالی نهادهای مدنی»

۱۶ آذر ۱۴۰۱
چهار شنبه 7 دسامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

در پی انتشار پیش‌نویس بیانیه تأسیس شورای عالی نهادهای مدنی در پرتو علم حقوق پارلمانی، پیش‌نویس دستورکار نخستین نشست گروه حامیان تأسیس این شورا آماده شده و در اختیار اعضای کمیته هماهنگی قرار گرفته است. گروه هماهنگی متشکل از حدود ۱۲ نفر از فعالان اجتماعی است که - کم و بیش - با علم حقوق پارلمانی و قانون عام پارلمانی - آنطور که در دستورنامه رابرت تشریح و تبیین شده است - آشنا هستند و خواهند کوشید که در اداره نخستین جلسه گروه حامیان تأسیس شورای عالی نهادهای مدنی طبق این قانون مدد برسانند.

خاطر نشان می‌کند فرمت این دستورکار یک فرمت استاندارد و عمومی است که تمام نشست‌ها و مجامع عمومی که برای نخستین بار برگزار می‌شوند، صرف‌نظر از اندازه و کارکرد ویژه‌ی آن‌ها، می‌توانند طبق آن عمل کنند. گفتنی است که بخش ۴۸ کتاب دستورنامه رابرت به همین موضوع پرداخته است. فصل هفدهم این کتاب، در سه بخش، روش معقول و منطقی‌ سازمان‌دهی به جامعه/انجمن/سازمان‌های دائمی را تشریح کرده است و برنامه اداره نخستین نشست گروه حامیان تأسیس شورای عالی نهادهای مدنی نیز بر اساس همین روش تدوین شده است و طبق همین روش اداره خواهد شد.

متن پیش‌نویس دستورکار نخستین نشست گروه حامیان تأسیس شورای عالی نهادهای مدنی، جهت آگاهی علاقمندان،‌ در ادامه تقدیم می‌شود:



«استفراغ مبارک» دهۀ هشتادی‌ها

چهار شنبه 30 نوامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

در نخستین قسمت این سلسله یادداشت‌ها با عنوان حزب پُست‌مدرنیستی دهه‌ی هشتادی‌ها، خاطر نشان شد که گروه حامیان تأسیس انجمن اصلاح ساختاری احزاب سیاسی (اساس)، از ماه‌ها قبل کمیته‌ای را برای تدوین پیش‌نویس راهنمای تأسیس حوزه‌های حزبی مستقل سازمان داده بود تا در پرتو علم حقوق پارلمانی، ضمن آسیب‌شناسی ساختارهای تشکیلاتی شبه‌حزب‌های فشل موجود، راهنمای تأسیس احزاب نوین، کارآمد و اثربخش را تدوین کند و تجربه‌های محلی‌سازی شده تأسیس انواع جامعه‌های مدرن بر اساس دستورنامه رابرت را در اختیار بنیان‌گذاران جوان سازمان‌های سیاسی نوینی که در راه هستند، قرار دهد. اما در جریان نشست‌های هم‌اندیشی کمیته تدوین پیش‌نویس راهنما بود که جرقه‌ی موعود در بشکه باروت افتاد و شد آنچه که باید می‌شد: حنبش زن، زندگی، آزادی فوران کرد و تاریخ ایران ورق خورد. . .



نخستین نشست مجمع مؤسس انجمن اصلی پیش از اسفند برگزار خواهد شد

۸ آذر ۱۴۰۱
چهار شنبه 30 نوامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

در نشست تعویقیِ چهل و سومین اجلاس ماهانه گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی که عصر سه‌شنبه ۸ آذر ۱۴۰۱ برگزار شد، این پیشنهاد به تصویب رسید که نخستین نشست مجمع مؤسس این انجمن، حداکثر تا پایان بهمن ماه ۱۴۰۱ برگزار شود.

خاطر نشان می‌کند گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی تعدادی از فعالان اجتماعی هستند که از حدود ۱۵ سال پیش با «قانون عام پارلمان» - آنطور که در کتاب دستورنامه رابرت تشریح و تبین شده است - آشنا شدند. آنان نخستین نشست هم‌اندیشی خود را، برای آشنایی بیشتر با این قانون و بررسی مفاد آن، روز یکشنبه ۱۷ اردیبهشت ۱۳۹۱ در تهران برگزار کردند. حدود ۶۰ نشست برای این منظور برگزار شد.



بيزينس اتيكز: از ديسيپلين آكادميك تا نهاد اجتماعي

۷ آذر ۱۴۰۱
دو شنبه 28 نوامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

«بیزینس اتیکز» [4] یعنی «اخلاق کاسبی». اما همانطور که در پس و پشت «یک کلمۀ» قانون در تمدن غرب، یک تاریخ تجربه‌ی فرهنگی خوابیده است که با چشم سر دیده نمی‌شود و حاکمیت قانون هم صرفاً با نوشتن و تصویب قانون اساسی محقق نخواهد شد، بیزینس اتیکز هم با اخلاق کاسبی همان اندازه فرق دارد که - مثلاً‌ - نظام سرمایه داری در انگلستان با شبه‌نظام سرمایه‌داری در ایران. بیشتر یک شوخی است که تصور می‌شود نظام اقتصادی در ایران سرمایه‌داری است و حالا می‌توانیم به جای آن نظام سوسیالیسم و کمونیسم مستقر کنیم!

نوشته‌ نسبتاً طولانی که در ادامه تقدیم می‌شود و در دوران سلطنت فقاهتی نوشته شده است، می‌کوشد تا خیلی کلی و مختصر، معنای «بیزینس اتیکز» را در بستر فرهنگ و تمدن غرب توضیح دهد. هدف این نوشته این بوده است که به مسؤلان خوش قلب یک مؤسسه اقتصادی که قصد داشتند «منشور اخلاقی»‌ کارکنان خودشان را بنویسند و به دیوار آویزان کنند، نشان دهد چرا «بیزینس اتیکز» بخش جدایی ناپذیر از جامعه‌های مدرنی است که طبق قرارداد اجتماعی (اساسنامه/قانون اساسی) تأسیس می‌شوند و مانع بروز و تداوم فساد در سازمان هستند. در نتیجه، تدوین و استقرار کد اتیکز در یک سازمان ، بیش و پیش از هر چیز مستلزم آن است که ما ابتدا «سازمان»‌ - به معنای درست این کلمه - داشته باشیم که ماهیتاً با شبه‌سازمان‌های هیأتی‌ای که می‌سازیم کاملاً متفاوت است.

اتفاقاَ‌ در ادامه‌ی پژوهش برای فهم ریشه‌ای‌تر علل فساد ساختاری در سازمان‌های ایرانی بود که دستگاه مفهومی مورد نیاز برای فهم بحران در فعالیت‌های اجتماعی کشف شد: قانون عام پارلمان آن طور که در دستورنامه رابرت تشریح شده است. مطالب این وب سایت به معرفی همین کتاب و تجربه‌های محلی‌سازی روش استفاده از این قواعد در فرهنگ استبدادی اختصاص دارد. با این همه، نخستین اقدام در جامعه‌/انجمن‌هایی که در دفتر کادرها تأسیس می‌شوند، تلاش برای تدوین کد اتیکز اعضای این جامعه‌هاست. تازه پس از ساختن جامعه/انجمن/سازمان‌های فسادناپذیر است که می‌توانیم در قدم‌های بعدی، برای بازآفرینی پروفشن‌ها از شبه‌پروفشن‌های دولتی اقدام کنیم. به این ترتیب می‌توان گفت که سه مفهوم «کد اتیکز»، «پروفشن» و «قانون عام پارلمان» سه رکن اصلی هستند که به گفتمان جامع و جایگزینی شکل می‌دهند که در تداوم جنبش‌های دوم خرداد و حنبش سبز در حال انکشاف بوده است.

خوشبختانه، جنبش زن، زندگی و آزادی که در ایران امروز در حال فوران است زمینه لازم برای توسعه این گفتمان را بیش از پیش فراهم آورده است. به همین خاطر، لازم بود برخی اسناد مربوط به مفاهیم «کد اتیکز» و «پروفشن» که در سال‌های قبل تولید و در بعضی از نشریات تخصصی منتشر شده‌اند، در این وب سایت بازنشر شود. یکی از آن اسناد همین نوشته است که در ادامه تقدیم می‌شود.

گفتنی است که متن اچ.تی.ام.ال این نوشته مشکلات ویرایشی و فنی فراوان دارد که به مرور و اگر فرصت دست دهد، رفع خواهد شد. به همین خاطر به علاقمندان توصیه می‌شود از متن پی‌دی‌افی آن استفاده کنند که اینجا در دسترس است. اما اصل نوشته:



قطعنامه در تعریف «پروفشن» به مثابه مدخلی برانقلاب ساختاری

يكشنبه 27 نوامبر 2022 بوسيله‌ى گروه نويسندگان

یکی از خصوصیات نسل جوان و به ویژه دهه‌ی هشتادی‌ها، آشنایی بیشتر و بهتر آنان با زبان انگلیسی است. این مهارت به آنان امکان می‌دهد که - به برکت اینترنت - بتوانند از برکه‌ی کوچک زبان فارسی به اقیانوس زبان انگلیسی گذر کنند و «برای تغییر مغزهایی که پوسیده است» دست به اصلاحات انقلابی ساختاری بزنند. آیا دهه‌ی هشتادی‌ها در حد دستیابی به رفع تبعیض‌های جنسیتی و برداشته شدن دیواری که غذا خوری دختران و پسران را از هم جدا می‌کرد (تحقیر تا این حد؟!) متوقف خواهند شد؟ یا جنبشی که با شعار زن‌،‌ زندگی و آزادی در حال شکوفایی است، ایران را به آینده‌ای درخشان پرتاب خواهد کرد؟

یک جستجوی اینترنتی ساده برای فهم معنای دقیق‌تر پروفشن [7] و تفاوت آن با شغل، حرفه و کار، دریایی از مطالب جالب در اختیار علاقمندان قرار می‌دهد. آشنایی دقیق‌تر و عمیق‌تر با این مفهوم و کارکرد آن در زادگاه اصلی‌ آن‌ها، و مقایسه با وضعیت آن‌ها در ایران امروز، نشان می‌دهد که چرا بیش از ۵۰ فعالیت‌ مهم اجتماعی که در جهان توسعه‌یافته با عنوان پروفشن شناخته می‌شوند، درایران معاصر«شبه‌پروفشن دولتی» هستند؟ و چرا یکی از مشکلات ساختاری که سبب فساد ساختاری می‌شود همین است؟ و چرا یکی از اصلاحات ساختاری انقلابی هم باید «باز‌افرینی پروفشن‌ها از شبه‌پروفشن‌های دولتی» باشد؟

به نظر می‌رسد نسل جوانی که طی یک عصیان مبارک یک غثیان مبارک را هم تجربه کرد و، به تعبیر فراموش نشدنی دکتر محسن رنانی، تمام مزخرفاتی را که به خوردش داده بودند بالا آورد،‌ (و چه استفراغ مبارکی! [8])، حالا می‌تواند اشتهای سیری ناپذیر خود برای فهم جهان امروز را، از جمله، با درک درست مفهوم متعالی «پروفشن» جلا دهد،‌ و می‌تواند با بهره‌گیری از علم حقوق پارلمانی که در کتاب دستورنامه توصییف و تشریح شده است، سازمان‌های فسادناپذیر و پروفشنال بنا نهد که پیش‌شرط بازآفرینی پروفشن‌هاست. در آن صورت است که می‌توان گفت انقلاب «زن،‌ زندگی، آزادی/جمهوری ایرانی» جامعه ایران را - که طی چهار دهه گذشته تحولات فرهنگی عظیمی را تجربه کرده است - به آینده بهتری پرتاب خواهد کرد.

سه مفهوم به هم پیوسته «کد اتیکز»، «پروفشن» و «حقوق پارلمانی»، در واقع سه رکن و سه اصلی هستند که گفتنان جامع جایگزین، طی بیش از دو دهه‌ی گذشته، بر اساس آن‌ها در حال شکوفایی بوده است. مطالب این وب سایت بیشتر به حقوق پارلمانی پرداخته است، اما تلاش می‌شود تا برخی اسناد مربوط به دو مفهوم «کد اتیکز» و «پروفشن» را - که قبلاً در بعضی نشریات تخصصی از جمله اتیکز شماره یک و اتیکز شماره دو منتشر شده بود- در اختیار علاقمندان قرار گیرد تا «مانیفست کادرها» بهتر و عمیق‌تر درک شود.

سند کوتاهی که در ادامه تقدیم می‌شود، به عنوان قطعنامه‌ای در تعریف پروفشن، بعد از مدت‌ها بحث و بررسی، در نشست مهر ماه ۱۳۹۹ گروه حامیان تأسیس انجمن اصلی، به تصویب رسید. اگر توجه داشته باشیم که در دنیای امروز بیش از۵۰ پروفشن فعالیت دارند، و اگر انقلاب در حال انکشاف ایران بتواند این پروفشن‌ها را به طور کامل از دولت سیاسی منفک کند و اختیار اداره کامل آن‌ها را به بوردهای پروفشنالی تفویض نماید که طبق قانون مصوب و از سوی اعضای همان پروفشن انتخاب می‌شوند و به اعضای پروفشن و مردم پاسخگو باشند، می‌توان تصور کرد که تا چه میزان،‌ دولت سیاسی کوچک خواهد شد، دستگاه‌های ایدئولوژیک از چنگش در خواهد آمد، و هزاران فعال پروفشنال که در بیش از ۵۰ پروفشن مهم‌ترین مسؤلیت‌های اجتماعی را بر عهده دارند، در تعیین سرنوشت پروفشن خود، بدون دخالت دولت سیاسی، مشارکت تعیین کننده خواهند داشت، و نقش آنان تا چه میزان در ارتقای کیفیت زندگی مردم ارتقا خواهد یافت.

با این امید که نسل جوان در جریان مبارزه خود برای تغییر مغزهای پوسیده، بتواند آلترناتیوهای متعالی‌تری بیافریند، متن این سند کوتاه در ادامه تقدیم می‌شود:


پذيرش | تماس | نقشه‌ى سايت | | آمار سايت | بازديد كنندگان : 836658

 پيگيرى فعاليت سايت fa    ?

سايت با اسپيپ درست شده است 3.0.17 + AHUNTSIC

Creative Commons License